TPAO'ya flaş soru! Türkiye'nin ne kadar petrol rezervi var?

RECEP BAHAR/İSTANBUL

 

Türkiye sınırlarının yaklaşık 2 bin kilometre ötesinde dünyanın petrol servetinin yüzde 65'i yer alıyor. Suudi Arabistan, Irak, Romanya, Azerbaycan, Rusya, Kazakistan, Türkmenistan petrol ve doğalgaz zengini ülkeler. Ne hikmetse bu ülkelerin tam kavşağında yer alan Türkiye, petrol ihtiyacının yüzde 93'ünü, doğalgaz ihtiyacının ise yüzde 97'sini ithal ediyor.

Peki devletimiz bu konuda neler yapıyor? Bu önemli konuyu 2. Türkiye Enerji ve Doğal Kaynaklar Zirvesi'nde en yetkili isim olan Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Melih Han Bilgin'e sorduk. 

 

Tüm rezervlerimizi bilmiyoruz 

 

TPAO'yu yeniden yapılandırdıklarını ifade eden Bilgin, şunları söyledi: "Şirketi teknoloji odaklı bir yapıya dönüştürmek görevlerimiz arasında yer alıyor. Bu dönüşüm sonucunda hem yurtiçinde, hem de yurtdışında faaliyet gösteriyoruz. Türkiye'de günde 1.4 milyon metreküp doğalgaz üretimi yapıyoruz. Hedefimiz 2 milyon metreküp üretim yapmak. Türkiye'nin ortalama günlük ihtiyacı olan 137 milyon metreküpün yanında sembolik ancak az olmadan çok olmaz" ifadelerini kullandı.

Batman'da Batı Raman'da yerinde rezerv çalışmaları sonucunda burada 1.5 milyar varillik bir petrol rezervi olduğundan bahsedildiğine işaret eden Bilgin, "Rezervleri üretilebilirlik faktörüyle birlikte değerlendirmek gerekiyor. Bu konu spekülasyona açık... Rakamları speküle edecek şekilde bilgi vermek doğru olmayabilir. TPAO olarak rezervleri geliştirerek, Türkiye'nin üretimini arttırmaya yönelik çalışmalarımız var.

Önümüzdeki aydan itibaren bazı rezerv alanlarında 'çatlatma' gibi yöntemler kullanarak arama çalışmaları başlatacağız. Sonuçları da kamuoyuna açıklayacağız. Bunun mevcut üretimimizi artıracağını düşünüyoruz."

 

Yeni alanlarda araştırma yapılıyor

 

Kaya gazı ve petrolü konusunda Güneydoğu'da çalışmalar yaptıklarına işaret eden Bilgin, şöyle devam etti: "Şanlıurfa'dan Van'a, Hakkari Şemdinli'ye kadar aranmamış bölgelerde bazı veriler elde ettik. Bunları yorumlama çalışmaları sürüyor. Türkiye'nin kendi topraklarında üretimin katma değeri yüksek. Kendi sahalarımızda elde ettiğimiz petrol ve doğalgazdan sağladığımız gelir, yurtdışındaki kuyulardan elde ettiğimiz gelirin 8 katı...

Türkiye'nin 40 milyar dolarlık enerji ithalatı var. Bunu ne kadar aşağı çekersek o kadar iyi. Bu çerçevede Karadeniz, Akdeniz ve Trakya'da çalışmalar yapacağız. TPAO'nun büyük bölümü Azerbaycan'da olmak üzere 90 bin varili yurtdışında, 46 bin varili yurtiçinde olmak üzere günlük 136 bin varil petrol üretimi var. Bu aşamada Afrika'daki petrol kaynaklarıyla ilgileniyoruz" dedi. 
 

Bilgin'in verdiği bilgiye göre TPAO, Türkiye'de günde 46 bin varil petrol üretiliyor. Yıllık petrol üretimi ise 1 milyon 656 bin varil... Oysa Türkiye 2017'de 42.7 milyon ton, bir başka ifadeyle 267 milyon varil petrol ithal etti. TPAO, ihtiyacımız olan petrolün yüzde 1'ini bile üretemiyor. Bu konuda yerli, yabancı şirketlerin üretim kapasiteleri TPAO'dan yüksek…

 

Yatırım olmadan ihtiyaç karşılanmaz

 

Boğaziçi Enerji Kulübü Başkanı Mehmet Öğütçü de Türkiye'nin yakın gelecekte petrol ihtiyacının tamamına yakın bir kısmını karşılamasının mümkün görünmediğine işaret ederek, şunları söyledi: "Dışarıya bağımlılığımızı azaltmak için elimizden geleni yapmalıyız. Bunu sadece Türkiye'de değil, yakın coğrafyada da yapabiliriz. Burada iki durum var:

Mevcut rezervlerimiz zengin değil, olan rezervlerimizin ise çıkarma maliyeti yüksek. Başka ülkeler ne yapıyor? Japonya ve Çin gibi ülkeler petrol çıkarma maliyetinin düşük olduğu ülkelerde yatırım yapıyor. Bazı ülkelerde varili 2-3 dolar maliyetle petrol çıkarıyorsunuz. Bir başka sorun ise Türkiye'nin enerji şampiyonları yok... Türkiye'deki tüm enerji şirketlerinin tamamının toplamı Malezya'nın Petronas şirketi etmiyor." Enerjide üç önemli noktanın olduğunu söyleyen Öğütçü, "Bunlar: Güven, güven, güven...

Güveni sağlamazsanız finans da bulamazsınız, yatırımcı da. Öte yandan yenilenebilir enerjide ve teknolojilerde Türkiye ilk treni kaçırdı. Bundan 15-20 yıl önce başlayan ülkeler rüzgârda, güneşte çok ileri noktalara gitti. Öncelikle insan sermayesine yatırım yapmamız gerekiyor. Savaş sadece nasıl askerlere bırakılmayacak kadar önemliyse de, enerji de sadece enerji bakanlıklarına bırakılmayacak kadar önemlidir. İçinde teknoloji, finans, rekabet ve çevre var."