Trump'ın "kirli oyun" çıkışı ve Asya turu
26.10.2025 00:00:00
Mark Carney ile görüşmeyi reddeden Trump, Kanada'yı "kirli oyun oynamakla" suçladı. Asya turunda ise Çin, Japonya ve Güney Kore'ye karşı aynı sert tutumunu sürdürüyor. Bu hamlelerin ardında gerçekten dış politika mı var, yoksa iç siyaset mi?
Donald Trump, bu hafta Kanada ile yürütülen ticaret müzakerelerini aniden durdurdu. Sebebi, Ontario eyaletinin Ronald Reagan'dan alıntılar içeren ve Trump'ın gümrük vergilerini eleştiren bir reklamı yayınlamasıydı. Trump, bu ilanı "sahte" ve "kirli bir oyun" olarak niteledi. Üstelik Kanada Başbakanı Mark Carney ile görüşmeyi de reddetti: "No, I don't have any plan to," diyerek rest çekti.
Kanada tarafı reklamın kaldırılacağını açıkladı, ancak Trump geri adım atmadı. Bu durum iki komşu ülke arasında hem ekonomik hem diplomatik gerilimi tırmandırdı. Kanada, ABD'nin en büyük ticaret ortaklarından biri. Dolayısıyla bu gerginlik yalnızca diplomasi masasında değil, pazarda, çiftçinin tarlasından borsadaki yatırımcının ekranına kadar her yerde hissediliyor.
Trump'ın sert çıkışı, onun tarzını bilenler için sürpriz değil. Siyaseti çoğu zaman duygusal tepkiler ve medya üzerinden yürütüyor. "Kirli oyun oynadılar, ben daha kirli oynarım" sözü aslında Trump diplomasisinin özeti gibi. Ancak bu tarz çıkışlar kısa vadede güçlü görünse de uzun vadede güven ilişkilerini zedeleyebiliyor. Kanada örneğinde de durum tam olarak bu: iki ülke birbirine ekonomik olarak bağımlı, ama politik olarak mesafeli hale geliyor.
Asya turu: Güç gösterisi mi, yeni pazarlık dönemi mi?
Trump, Kanada'daki krizin gölgesinde Asya turuna çıktı. Durağı Malezya, Japonya ve Güney Kore. Asıl hedefi ise Çin'le masaya oturmak. Tayvan, teknoloji rekabeti ve ticaret dengesi gündemde. "Xi Jinping'le görüşebilirim" diyerek Çin'e zeytin dalı uzatır gibi görünse de perde arkasında sert pazarlıklar hazırlanıyor.
Ziyaretin kritik noktası şu: Trump, Asya'da da aynı taktiği izliyor. Önce gerilimi tırmandırıyor, sonra masaya güçlü oturuyor. Bu yöntem bazen işe yarıyor, ama müttefik ülkelerde "ABD güvenilir mi?" sorusunu da gündeme getiriyor. Japonya ve Güney Kore gibi ülkeler, Çin ile ABD arasında denge politikası yürütmek zorunda. Trump'ın sert söylemi bu dengeyi zorluyor.
Eğer Trump Çin'den taviz koparırsa bu büyük bir zafer sayılacak. Ama olmazsa, "büyük söz – küçük sonuç" eleştirisi kaçınılmaz. Özellikle Kanada'daki kriz sürerken, Asya'da başarı elde etmesi şart. Aksi halde hem ekonomik hem diplomatik açıdan çift yönlü baskı altında kalabilir.
Olası senaryolar ve yansımalar
Kanada meselesi, aslında diplomasi ile iç siyasetin nasıl iç içe geçtiğini gösteriyor. Dışarıdan bakıldığında bu sadece bir reklam krizi gibi görünebilir; ama Trump için mesele, "Amerika'ya saygı gösterilmediği" algısı. Bu söylem, kendi seçmeninde yankı buluyor. Trump, tabanına "ülkenin çıkarlarını savunan lider" imajı çiziyor.
Ancak diplomasi öfkeyle değil, dengeleri gözeterek yürür. Kanada gibi bir müttefikle ipleri germek, uzun vadede ABD'nin ticaret ve güvenlik çıkarlarına zarar verebilir. Halk açısından bakıldığında bu tür krizlerin bedelini genellikle sıradan vatandaşlar öder: artan fiyatlar, azalan ihracat, daralan pazarlar…
Yakın gelecekte üç tablo olası görünüyor:
1. Yumuşama Senaryosu:
Kanada, reklam krizini tamamen kapatır; Trump müzakerelere döner. Bu durumda Trump, bunu "zafer" olarak sunar ve Asya turundaki olası anlaşmalarla ivme kazanır.
2. Donma Senaryosu:
Taraflar sessizliğe bürünür, ama buzlar çözülmez. İlişkiler resmi olarak kopmaz; fiilen askıya alınır. Ekonomik olarak iki ülke de kaybeder.
3. Gerilim Senaryosu:
Trump söylemini sertleştirir, Kanada karşı yaptırımlarla yanıt verir. Bu durumda Kuzey Amerika pazarında zincirleme etki yaratacak bir dalgalanma başlar.
Sonuçta Trump hem Kanada hem Asya hattında aynı stratejiyi izliyor: "sert başla, kazanarak bitir." Ancak dünya siyasetinde her oyun böyle sonuçlanmaz. Bazen fazla sert oynamak, masayı devirmekle eşdeğer olur.
Trump için önümüzdeki haftalar belirleyici olacak. Eğer Kanada cephesi yumuşarsa ve Asya turundan somut kazanımlar çıkarsa, bu ona güçlü bir dış politika puanı kazandıracak Ama eğer iki cephede de işler tıkanırsa, o zaman "Amerika'yı yeniden büyük yapma" sloganı sadece bir kampanya cümlesi olarak kalabilir.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
Cem Bürüç / diğer yazıları
- Trump'ın "kirli oyun" çıkışı ve Asya turu / 26.10.2025
- Rusya ile Amerika: Oyunda yeni hamleler - Türkiye'nin tavrı ve Kuzey Kore'nin gölgesi / 25.10.2025
- Kıbrıs üzerine eski uyarılar, yeni yönelimler / 22.10.2025
- Nadir topraklarda yeni dönem – G7’nin hamlesi ve Türkiye için dersler / 20.10.2025
- Kendi yolunu çizebilen Türkiye / 18.10.2025
- Narkoterör: Sessiz ve sinsi bir küresel tehdit / 17.10.2025
- Türkiye'nin yeni yön arayışı: Denge mi, bağımsızlık mı? / 16.10.2025
- Gazze ateşkesi: Ankara'nın ince diplomasisi, İsrail'in tereddütü ve büyük güçlerin hesabı / 15.10.2025
- Türkiye'nin dış politikasında denge arayışı: İki kutuplu dünyada akıllı diplomasi / 14.10.2025
- Bolivarcılıktan Nobel'e: Venezuela'nın bitmeyen hesaplaşması / 12.10.2025
- Rusya ile Amerika: Oyunda yeni hamleler - Türkiye'nin tavrı ve Kuzey Kore'nin gölgesi / 25.10.2025
- Kıbrıs üzerine eski uyarılar, yeni yönelimler / 22.10.2025
- Nadir topraklarda yeni dönem – G7’nin hamlesi ve Türkiye için dersler / 20.10.2025
- Kendi yolunu çizebilen Türkiye / 18.10.2025
- Narkoterör: Sessiz ve sinsi bir küresel tehdit / 17.10.2025
- Türkiye'nin yeni yön arayışı: Denge mi, bağımsızlık mı? / 16.10.2025
- Gazze ateşkesi: Ankara'nın ince diplomasisi, İsrail'in tereddütü ve büyük güçlerin hesabı / 15.10.2025
- Türkiye'nin dış politikasında denge arayışı: İki kutuplu dünyada akıllı diplomasi / 14.10.2025
- Bolivarcılıktan Nobel'e: Venezuela'nın bitmeyen hesaplaşması / 12.10.2025
