Türkçenin dev mühendislik sözlüğü tamam

 

 

Türkiye Bilimler Akademisi tarafından "Türkçe Bilim Terimleri Sözlüğü" projesi kapsamında hazırlanan 'Mühendislik Bilimleri Sözlüğü'nün 3 bin 320 sayfadan oluşan ilk baskısı yapıldı. 3 ciltlik sözlük 755 TL'den satışa sunuldu. Her terimin İngilizce, Almanca ve Fransızca karşılıkları da bulunuyor. 2015'ten beri elektronik ortamda kullanıma sunulan sözlüğün yürütücüsü ise Boğaziçi Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Emeritus (emekli olduktan sonra üniversitede çalışmaya devam eden) Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bülent Sankur. Bilim Akademisi üyesi olan Sankur aynı zamanda sinyal işleme alanında yaptığı öncü ve çığır açıcı araştırma çalışmaları nedeniyle 2019 The Institute of Electrical and Electronics Engineers (IEEE)Türkiye tarafından Ömür Boyu Başarı Ödülü'ne layık görüldü. Türkiye, 160 ülkede 430 bin üyesi olan ve alanında dünyanın en büyük meslek örgütlerinden biri olan IEEE'a 2016 yılından beri üye. Prof. Dr. Sankur'a ödülü pandemi nedeniyle, 3 Ekim 2020 tarihinde online olarak düzenlenecek törenle takdim edilecek.

Çok emek verildi

Prof. Dr. Sankur, Türkiye Bilimler Akademisi'nin Türkçe Bilim Terimleri Sözlüğü projesine başlıca emek verenlerden biri ve projenin yürütücüsü. Yabancı bilim terimlerini Türkçeleştirmek için çok uzun yıllardan beri emek veren Prof. Sankur, Türkçenin bilimsel söz dağarcığının daha da ileri taşımak için özveriyle çalışıyor. Sankur, "Bu işte gönüllüyüm ve devam edeceğim" dedi. Sankur, sözlüğün hazırlanma sürecini şöyle anlattı: "Sözlük farklı mühendislik dallarındaki uzman grupların önce kendi alanlarındaki terimleri hazırlaması ile başladı. On yıllık bu süreç Bilimler Akademisi sözlüğü çalışmasının ilk aşamasıydı. İkinci on yılda ise tüm mühendislik alanlarının terim dağarcıkları bir araya getirilip bütün oluşturulmaya çalışıldı. Birincisine göre daha zorlayıcı olan bu ikinci aşamada aynı zamanda çok sayıda yeni terim eklendi. Yıllar içinde yürütülen titiz çalışmalarda terimler, tekrar tekrar kontrollerden geçirildi. Sürekli farklı kurum ve kişilerden görüşler alındı, en iyiye ulaşılmaya çalışıldı. Sözlüğün hayata geçmesi değişik üniversitelerden 200 civarında uzmanın katkılarıyla mümkün oldu. Bütün bu emeklerin sonucunda Türkçenin halen en kapsamlı ve ansiklopedik tanımlı terimler dağarcığının ortaya çıktığına inanıyorum. Bunun bir göstergesi, kısa bir zaman dilimi içinde elektronik ortamda yarım milyondan fazla sözlüğe erişim ve aramanın yapılmış olması. Bütün erdemlerin başı sevgi... Sözlük çalışmasına da Türkçeye sevgi, saygı ve özenle yaklaşıldı. Nitekim tüm proje özveri ve gönüllülük üzerine hiçbir maddi karşılık beklemeksizin yürütüldü ve halen de öyle devam ediyor. Son on yıllarda eğitimin anadilden uzaklaşması ile Türkçe bilim dilinin gelişmesi ve terim karşılama çabaları zayıflamış durumda. Bu durum, terimler sözlüğünü daha ivedi bir gereksinime ve zamana karşı yarışa dönüştürdü. Bilimde, özellikle de mühendislikte terimlerin çoğu yabancı dilde. Bunların Türkçe karşılıklarını bulmak oldukça zor olabiliyor. Sadece kendi uzmanlık alanınızı bilmek yeterli değil. Hem Türkçeye hâkim olmalısınız hem de diğer alanlardaki anlam ve kullanımları göz önüne almalısınız. Türkçe terimlere ne gerek var diye de sorulabilir. Zengin bir söz varlığı, özelde de kapsamlı bir terim varlığı bu bakımdan önemli ve gerekli. Bu eser şu anda Türkçenin en kapsamlı en zengin içerikli, en ansiklopedik varlıklı terim sözlüğü." İBRAHİM ETHEM YIĞ