Yunanistan ve İngiltere'nin Çanakkale Savaşı'ndaki siyaseti / Ahmet Oğuz Bahadır

Yunanistan Başbakanı Venizelos, İngiltere ve Fransa'nın Çanakkale saldırısı ile ilgili hazırlıklarını öğrenince, bu saldırıya Yunanistan'ın katılmasını ister. Katıldığı zaman devletinin büyük kazanımları olduğunu görür.Venizelos'a göre Yunanistan'ın kazanımları şunlardır:1-Çanakkale saldırısına katılan Yunan ordusu, Müttefiklerin ordusu ile beraber İstanbul'un Türklerin elinden alınmasında savaşacak, işgal sırasında Yunan bayrağını dalgalandıracak.2-Yunanistan, Çanakkale saldırısına katılınca, İstanbul'un siyasi geleceği görüşülürken hükümetinin söz hakkına sahip olacağını görüyor.3-İstanbul'un geleceği ile ilgili siyasi girişimlerde, Rus baskısı karşısında, şehrin uluslararasılaştırılmasını isteyecek.4-İstanbul uluslararası bir şehir olursa, şehirde en kalabalık Ortodoks Hıristiyan halkın Rumlar olması dolayısı ile en büyük Ortodoks ruhani makamı olan ÖKÜMENİK (cihanşumul) Patrikliği  Rumların elinde olacaktır.Rum Ortodoks patrikliğine Avrupa Birliği, Yunanistan ve Papalık tarafından Ökümenik verilmesinin istenmesi ile Venizelos'un 1915'de oynamak istediği siyasi oyun, bugün yeniden oynanmak isteniyor.5-Uluslararası bir şehirde, Türklere yapılan baskı neticesinde, onların Anadolu'ya göçü sağlanacak ve İstanbul'da yavaş yavaş Rum üstünlüğü kurulacaktır.Venizelos, yukarıdaki kazanımları elde edebilmek için Yunan Genel Kurmay başkanı Albay Metaksos'tan, 1914 nisanında, Osmanlı Devleti ile adalar sorumunun hallinde hazırlanan Gelibolu Yarımadası'nın askeri baskınla ele geçirilmesi planını ister. Savaşa karşı olan Albay Metaksos 3 şubat 1915'de, Çanakkale ve Gelibolu'nun ele geçirilmesi için hazırlanan baskın planının 1915 şubatında uygulanmasının mümkün olamayacağını bildirir. Başbakan Venizelos, uygulanabilir bir plan isteyince Albay Metaktos yeni bir saldırı planı için 17 şubat 1915'de yeni isteklerde bulunur. Bu istekler şunlardır:1-Bulgaristan seferberlik yaparsa, Ruya'nın Varna ve Burgaz'a asker çıkarmak sureti ile işe katılmasını.2-İngilizler ile Fransız'ların askeri birliklerini Yunanistanla anlaşmış olarak kullanmaları. Askeri hareketlere başlamadan önce bu işlerin tümünü Yunan Genel Kurmaylığı ile birlikte incelemeleri.Başbakan Venizelos, bu şartların İtlaf devletlerince kabul edilmeyeceğini bildiğinden, yeni siyasi girişimlerde bulunmak için fırsat gözetmeye başlar.19 şubat 1915 tarihinde Çanakkale deniz saldırısı başlayacaktır. Deniz Bakanı Churchill bu saldırıda kara kuvvetlerini istemekle birlikte zamandan kazanmak için yalnız deniz kuvveti ilende yapılmasına taraftardır. Çünkü yapılacak bir deniz saldırısından çok büyük beklentileri vardır. Bu nedenle vakit kaybetmek istemiyor.Churchill'in, Çanakkale deniz saldırısından beklentileri şunlardır: 1-Donanma Çanakkale'yi geçerek İstanbul önlerine gelince Osmanlı ya Anadolu'ya çekilecek veya barış görüşmesi isteyecektir. 2-Yunanistan ve Bulgaristan İtilaf Devletleri ittifakına girecek. 3-Saldırı için donanma ve asker gönderemem diyen Rusya, İstanbul ve Boğazlar üzerindeki isteklerini gerçekleştirebilmek için mutlaka asker ve donanma gönderecektir.Deniz Bakanı Churchill 16 ŞUBAT 1915'de toplanacak İngiliz Savaş Meclisine bu düşünce ile girmek ister. Onun bu düşüncesini yetersiz gören Amiral Sir Henry Jackson ve Amiral Lord Fisher Deniz bakanlığına birer yazı gönderirler.Amiral Sir Henry Jackson'un 15 şubat 1915 tarihli yazısı: Bu büyük deniz girişiminin yemişlerini toplamak için gerektiği ölçüde kara kuvvetleri bulundurulmaya çalışılmalıdır.Onları taşıyan gemiler, Çanakkale Boğazındaki tabyalar susturulur susturulmaz Boğazların içine girmeye hazır olmalıdır. Güçlü bir kara kuvveti işbirliği yapmaya ve hiç olmazsa tabyalar Susturulunca ortaya atılmaya hazır olmadıkça tabyaların denizden dövülmesi yönü tavsiye edilecek bir ameliye değildir.Deniz Bakanlığı Birinci Lord'u Fisher'in 16 şubat tarihli yazısı: "Ummak isterim ki, yarın Limni'ye tümenler göndermesini, İngiltere Savaş Bakanı Lord   Kitechener'den sağladınız. Çanakkale asker tarafından işgal edilmedikçe Karadeniz'den tek bir buğday gelmeyecektir. İngiltere'de yarım milyon asker bulunurken donanma ile işbirliği yapmak üzere ordu gönderilmemiş olmasına gelecek nesiller şaşaduracaklardır."  16 ŞUBAT 1915'de İngiliz Savaş Meclisinde, deniz Bakanı Churchill'in ve Amirallerin önerileri görüşülür ve aşağıdaki kararlar alınır: 1-29 tümen elden geldiği kadar çabuk ve mümkünse 9-10 gün içinde Limni'ye doğru yola çıkacaktır. 2-Gerekirse Mısır'dan ayrı birlikler göndermek için tedbirler alınacaktır. 3-Bu kuvvetler ve daha evvelden gönderilmiş Deniz piyade taburları gerekirse Çanakkale'ye karşı yapılmakta olan deniz saldırısını destekleyeceklerdir.Deniz Bakanı Churchill Osmanlı'yı biraz küçümsemekte ve yalnız Donanma gücü ile başarıya ulaşılabileceğini görüyor. Onun bu hatalı kararını emrinde çalışan amiraller tarafından özgürce tartışılarak en iyi kararı alabiliyorlar. Keşke bizde de öyle olsa diyorum. Çünkü bizde parti liderleri ne derse o oluyor. Buna da demokrasi diyoruz.