Düşünüyorum öyleyse bir yazı konusu bulabilirim. Mevlana hazretleri; “Bizi mezarda değil ariflerin gönüllerinde arayın” buyuruyor. Çünkü kendisi de irfan sahibi bir bilgedir ve bilgeler bir çok açıdan birbirlerine benzerler. Bizim tecrübelerimizden aklımızda kalan “arif” sıfatını hak etmiş olan insanların, karşılaştıkları, konuştukları her bireye önem vermeleri, saygı göstermeleri ve sözlerini dinlemeleridir. Onları bizim gibi sıradan insanlardan ayıran bakış açıları, görüşlerindeki keskinlik, feraset ve insana olan saygılarıdır.
Onlar insanlara insan oldukları için kıymet verirler. Karşımızdaki insanın giyimi, dış görünüşü nasıl olursa olsun, önemli olan bir ruh ve bir kalp taşımasıdır. Çünkü insanı insan yapan ruhu ve kalbidir. Bir kutsi hadiste Rabbimiz buyurur ki; “Ben sizin cisimlerinize ve suretlerinize bakmam ancak kalplerinize nazar ederim.”
Derler ki; arif olmak kolay değildir. İlmin yanında irfan da gereklidir. İrfan ise gönülle ilgili bir yaklaşımı gerektirir. Bir insan başka bir insana kıymet veriyorsa onun gönül aleminde taşıdıklarına da kıymet veriyor demektir. İnsanın henüz tamamlanmamış bir resme benzemesi konusuna bir dönüş yaparsak insana sadece insan olduğu için güzel davranmak gerekliliğini hatırlarız şöyle ki, her insan bir insan-ı kamil olma potansiyeli taşımaktadır. Bu gün çok hatalı gördüğümüz bir insan yarın hatalarından dönebilir, yüce duygulara erişebilir, güzel huylar bile kazanabilir, kısacası değişebilir.
Hataları insanların yüzüne vurmadan fark ettirebilmek bu konuda iyi bir siyasetçi olmayı gerektirebilir. Herkes bu kadar ince düşünme ve plan yapma taraftarı olmayabilir. Arifler bu fark ettirme ve bildirme meselesini nüktelerle ve hikayelerle anlatma yolunu seçebilirler. O zaman bizlere biraz akıl, biraz duyarlılık, biraz da bağlantı kurma yeteneği lazımdır dersek yanılmış olmayız herhalde.
Sabır gerekir bir arif olmak için akıl, iz’an gerekir belki bunlar bile yeterli değildir.
