Doğu Akdeniz’deki kaynaklar ve Türkiye-4

Türkiye'ye nasıl bir tuzak kuruluyor?

ABD Jeoloji Araştırması'nın verilerine göre, Doğu Akdeniz'in Suriye kıyılarını da içine alan Levant bölgesinde, 1,7 milyar varil petrol ve 3,5 trilyon metreküp doğalgaz rezervi olduğu tahmin ediliyor. 

Doğu Akdeniz'de yapılan ikili anlaşmaların bir kısmı gizli bir kısmı alenidir. Türkiye, bölgede yalnızlaştırılmış ve komşuları ile problemi olan bir ülke pozisyonuna itilmesinin yegâne sebebi Türkiye'yi komşuları ile olası ikili anlaşmalardan uzak tutmaktır. Böylelikle Doğu Akdeniz'deki petrol ve doğalgaz kaynaklarına birinci elden erişime yol açacak bölgesel ikili anlaşmaların önüne geçilmiş oldu. Dikkat edilirse Türkiye; Müslüman komşusu ile ya kilometrelerce öteden gelen ABD aracılığı ile ya da Rusya'nın arada laf taşıması ile diyalog kurabiliyor. 

Sadece ikili anlaşmalar değil bölgesel oluşumların içine de Türkiye alınmamıştır.

Türkiye'yi dışlayan bölgesel forum kuruldu

2019 yılında temeli atılan; Yunanistan, Mısır, İtalya, İsrail, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, Ürdün ve Filistin Yönetiminin aralarında olduğu Doğu Akdeniz Gaz Forumu bugün bölgesel bir kuruluş statüsüne getirilmiştir. 

Mısır, Ürdün ve Filistin Yönetimi Doğu Akdeniz Gaz Forumu'nda İsrail ile aynı çatı altına girebiliyorken Türkiye bu forumda neden yok? Veya halkı Müslüman ülkeler; boru hattı yoluyla geçiş güzergahındaki Türkiye'yi bu forma neden davet etmediler?

Bu girişim açıkça Türkiye ve KKTC'yi Doğu Akdeniz'deki enerji kaynaklarından dışlamak demektir.

ABD, İngiltere, Rusya, İtalya ve Fransa'nın bölgeye sınır olmamasına rağmen bölgede nüfuzunu artırmıştır. 

Doğu Akdeniz'de Türkiye'ye biçilen rol ise; ağzına bal çalar gibi kaynakta çıkarılan rezervlerin boru hattı yoluyla geçiş güzergâhıdır. 

Doğu Akdeniz'de Türkiye ne yapmalı?

- Öncelikle Doğu Akdeniz'de diplomatik olarak git gide izole edildiğimiz gerçeğini görmemiz gerekir. 

- Türkiye, deniz yetki alanında araştırma ve üretim faaliyetlerine asla izin vermemeli, tatbikatlarla bunu dünya kamuoyuna vurgulamalıdır. 

- Türkiye'nin, Doğu Akdeniz'de kendisini dışlayan oluşumlarda aktif yer alması için öncelikle bin yıllık bölgesel strateji belirlemeli ve milli politikasına üretmesi şarttır. Bölgedeki ülkelerle bütün ihtilafları giderecek komşuluk hukukunu sağlamlaştıracak devlet politikası belirlemelidir. 

- Bölgedeki ikili anlama trenini kaçırdığımız takdirde kaynakları taşıyıcı rolüne mahkum ediliriz. Zira ikili anlaşmalar o ülkeler için bağlayıcıdır. Türkiye yakın kapısındaki komşusu ile anlaşamaz iken okyanus ötesinden gelen devletler ve şirketlerin Doğu Akdeniz'deki devletlerle anlaşma imzalaması ve kaynaklara erişmesi vahim bir durumdur. 

Bölgesel politikaların ve savaşların artık kaynaklar üzerinden şekillendiğini görmemiz için ikili anlaşmaları ve taraflarına incelememiz yeter.

- Türkiye derhal Doğu Akdeniz'deki yetki alanlarına açık ve net bir şekilde ortaya koyan haritayı resmi olarak ilan etmelidir. Bu haritalar eğitim kitaplarında öğretimin bir parçası olarak yer almalı, Türk milleti fikren ve ruhen bunu devlet politikası olarak benimsemelidir. 

- Sahasında uzman kişiler bunun hukuki ve fiili haklılığını; doktriner ve uluslararası hukuk çerçevesinde ortaya koyan bilimsel araştırma ve yayınlar için derhal faaliyete geçmelidir.

- Diğer yandan, dünyanın öbür köşesindeki kurak topraklardaki ülkeler ile değil yanıbaşımızdaki petrol ve doğalgaz rezervinin zengin olduğu ülkelerle ikili anlaşmalar imzalamanın lobisini yürütülmelidir. Bu lobi için fon ayrılmalıdır.

- Üniversitelerde Doğu Akdeniz'deki petrol ve doğalgaz kaynakları üzerine uluslararası hukuk, Mühendislik gibi disiplinler arası ilişkiyi barındıran akademik bölümler kurulmalıdır.  

Gelecek nesilleri düşünen milli ve bağımsız bir devlet politikası budur. Günlük çıkışlar ve konuşmalar ancak seçim malzemesi olur.