Emekli olmak mı zor, emekli yaşamak mı?

Yıllardır emekli olamadığı için mağduriyet yaşayan milyonlarca EYT'li, aylardır süren tartışmalardan sonra artık bir sonuç beklerken, süreç yine rötarlı bir şekilde devam ediyor. Yıllardır umutsuz bir bekleyiş; şimdi de umut verilerek aylardır, günlerdir ayrıca bir bekleyiş…

Hükümet yetkilileri önce Aralık ayında konunun TBMM'ye getirileceğini söylemişlerdi. Bunun üzerine, Aralık sonuna kadar kanunlaştırılır, 1 Ocak 2023 gibi de ilk emekli maaşları alınır diye umut ediliyordu.

Bakan'ın yaptığı açıklamalardan öğreniyoruz ki, teknik problemler yaşanmış, hatta bazı dosyalar kaybolmuş, bilgiler tek tek işleniyormuş vs.

Aralık ayına yetişir, yetişmez tartışmaları devam ederken, Aralık sonuna gelindi ve belki sonlarında Meclis'te görüşülür diye beklenirken bir anda Meclis, yılbaşına birkaç gün olmasına rağmen AKP ve MHP'li vekillerin oylarıyla yılbaşı tatiline çıktı.

Vatandaşlar eve ekmek götürmenin derdindeyken, vekillere tatilin derdi düştü.

Sonra bir de baktık ki, Cumhurbaşkanı Erdoğan 28 Aralık günü yaptığı açıklamada EYT'de yaş sınırının kaldırıldığını ilan etti.

Benim bu süreçten anladığım şu; 2023 seçimleri öncesi oy kaygısıyla kısmen çözülmek istenen EYT konusunda en önemli husus olan "yaş şartının kaldırılması", Meclis tarafından değil, Cumhurbaşkanı tarafından açıklanması istendi.

"Kısmen", çünkü toplamda 6 milyon civarında EYT'li var. Bunun yaklaşık 3'te 1'nin yani 2 milyon 250 bininin problemi çözülecek.

Tatile giren Meclis, 3 Ocak'ta açıldı ve umuluyordu ki ilk gün Cumhurbaşkanı'nın da ilan ettiği EYT konusu çözülsün ve başvurular başlasın. 

Bugün 10 Ocak ama konu hala Meclis'te görüşülmüş değil.

EYT düzenlemesini içeren kanun teklifinin, bu hafta Meclis Başkanlığı'na sunulması bekleniyor. TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'ndaki görüşmelerin ardından Genel Kurul süreci başlayacak teklifin, Ocak ayında yasalaştırılması öngörülüyor.

Eğer Ocak ayında yasalaşırsa, Şubat boyunca da başvuru süreci yaşanacak; böylece EYT'li bir emekli Mart ayı gibi ilk maaşına ulaşabilecek.

Neden bu milyonların beklediği düzenleme bu kadar sürüncemeye bırakıldı diye sorarsanız şöyle tahmin edebiliriz; 2023 seçimleri olmasaydı EYT düzenlemesi hiç gündeme gelmeyecekti, yani seçim yatırımı; elbette ki bu seçim yatırımını seçime uzak unutulacak bir tarihte verip heba etmek istemezler. 

Mart ayı seçimlere yakın bir tarih…

EYT konusu, bildiğiniz gibi, işe giriş tarihi 8 Eylül 1999 öncesi olanları kapsıyor. 

Ayrıca bir EYT'li emekli olabilmek için prim ödeme gün sayısını ve sigortalılık süresini tamamlaması gerekiyor.

Peki, ya EYT kapsamına giremeyenler? Onlar da yine seçimlik bir düzenleme çıkmazsa, mezarda emekliliğe doğru gidiyorlar.

Türkiye'de mevcut siyaset anlayışıyla ve mevcut kapitalist ekonomik şartlarda emekli olmak oldukça zor. Gerçekten ciddi bir mücadele gerektiriyor. Düşünsenize EYT'liler sivil toplu kuruluşu bile kurup yıllardır yapılan eylemlerle seslerini duyurmaya çalıştılar.

Peki, emekli olunca iş bitiyor mu? Elbette ki hayır… Mevcut aylıklarla emekli olup bir yaşam sürmek de oldukça zor… Ülkemizde 4 kişilik bir ailenin aylık geliri durumunda olan asgari ücret yüzde 55 oranında zamlanıp 8 bin 506 liraya yükselmesine rağmen yine açlık sınırı seviyesinde… En düşük emekli maaşı ise bu rakamın da altında, yüzde 30 zam yapılarak 5 bin 871 liraya yükseldi.

4/A en düşük emekli maaşı 2003 yılında asgari ücretten yüzde 47 fazlayken, 20 yıllık AKP iktidarı boyunca sürekli eridi. Gelinen noktada olay tam tersine döndü, bugün asgari ücret en düşük emekli maaşından yüzde 45 fazla duruma geldi.

Yıllara göre mukayese edersek:

2003 yılında asgari ücret 226 TL, en düşük emekli maaşı 332 TL.

2008 yılında asgari ücret 492 TL, en düşük emekli maaşı 556 TL.

2010 yılında asgari ücret 588 TL, en düşük emekli maaşı 680 TL.

2015 yılında asgari ücret 974 TL, en düşük emekli maaşı 1065 TL.

Bu tarihten sonra asgari ücret emekli maaşını sollayıp geçiyor.

2016 yılında asgari ücret 1301 TL, en düşük emekli maaşı 1265 TL.

2018 yılında asgari ücret 1603 TL, en düşük emekli maaşı 1578 TL.

2020 yılında asgari ücret 2325 TL, en düşük emekli maaşı 2089 TL.

2021 yılında asgari ücret 2826 TL, en düşük emekli maaşı 2425 TL.

2022 yılında asgari ücret 5500 TL, en düşük emekli maaşı 4516 TL.

2023 yılında asgari ücret 8506 TL, en düşük emekli maaşı 5871 TL.

Çalışanını da, emeklisini de sürekli mağdur eden bir ekonomik sistemde neden hala ısrarcıyız anlamak mümkün değil… Halbuki Prof. Dr. Haydar Baş'ın Milli Ekonomi Modeli, çalışan, emekli ya da sağlık koşulları sebebiyle çalışamayan tüm vatandaşlarının bu hayata gözlerini yumuncaya kadar tüm ihtiyaçlarını kimseye muhtaç olmadan karşılayabilecekleri bir ekonomik ortam kazandırıyor.

Uluslararası Milli Ekonomi Modeli Kongresine İtalya'nın Parma Üniversitesi'nden katılan Prof. Dr. Francesco Daveri, modelin özellikle yaşlılarla ilgili projelerine hayranlığını ifade ederek şunları söyledi:

"Çoğu zaman yaşlı çalışanların ve yaşlı insanların çok zor şartlara düştüğünü ve liberal pazar şartlarında ayakta kalamadığını görüyoruz. Avrupa ülkelerinde sosyal devlet sistemi yetersiz. Prof. Dr. Haydar Baş'ın Milli Ekonomi Modeli'ndeki sosyal devlet ve sosyal güvenlik projeleri bize ışık tutuyor; bu konulara özellikle ekonominin hassas olduğu ileri yaşlardaki ekonomik performanslar için hayati veriler ve çözümler sunuyor. Niçin yaşlanan insanlar bir yük haline gelsin, niçin ekonomide bir yer almasın? İşte burada biz, devletin tam olarak devreye girmesi gerektiğini düşünüyoruz ki, Milli Ekonomi Modeli de son derece takdire şayan bir şekilde bunu söylüyor, bu düğümü çözüyor. Prof. Dr. Haydar Baş'ın Milli Ekonomi Modeli, insana tüketici olarak değer verdiği için, yaşlansa da, bu model açısından insanların değeri azalmıyor. İnsanlar, belli bir yaşa vardığında artık sizin bu sistemde yeriniz yok, çıkın gidin diye kimseye yol gösterilmiyor."

İşte bir İtalyan profesörün bile hayranlıkla anlattığı bu eşsiz modeli ülkemizde hayata geçirmek istiyorsak, bu modeli uygulayacak olan Bağımsız Türkiye Partisi (BTP) kadrolarına ve lideri Hüseyin Baş'a fırsat vermeliyiz.

Çalışan da emekli de hak ettiğini alabilmeli.