Gökdelene karşı Türk evi
26.05.2001 00:00:00
Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü görevlisi Uzman Mimar İshak Umut Kukaracı, Osmanlı ve günümüzdeki şehircilik anlayışı ile ilgili bir konferans verdi. Kukaracı, tarihte ev kavramının Milattan Önce 300 bin ya da 400 binli yıllara dayandığını söyledi.
Son bin yıllık zaman dilimine damgasını vuran Türkler'in ise her yerde fiziksel ve kültürel verilerle kendi milli yaşama kültürünü sentezleyerek, sağlıklı nesiller yetiştirdiği bir ev tipi meydana getirdiğini ifade eden Kukaracı, "Türk evi kültürü Türkistan'dan Balkanlar'a, Arabistan'dan Kuzey Afrika'ya kadar yayılmıştır" dedi. Türk evinin hiçbir millette bulunmayan birçok özelliklere sahip olduğunu vurgulayan Kukaracı "Türk evleri, öncelikle iklim ve hayat şartlarına göre inşa ediliyor. Evlerin tasarımında dikkat edilen önemli unsur ise komşunun güneşini, havasını, manzarasını kesmemek, mahremiyetine saygı göstermek.
GÖSTERİŞ DE?İL İHTİYAÇ
Geleneksel Türk evinde gereksiz mimari oyunlara ihtiyaç duyulmamış, hiçbir malzeme bir başkasının yerine kullanılmamış, yapılar gösteriş için değil, ihtiyacı karşılamak için yapılmıştır. Hatta bazı yerlerde bacadan çıkan dumanın bile sıcaklığından yararlanılması için düzenlemeler yapılmıştır. Türk evlerinin yapımındaki ölçüler ise parmak kalınlığı, karış ve ayak uzunluğu ile yapılmıştır. Mesela, temel ölçü birimi olan arşın omuzdan elin orta parmak ucuna kadar olan uzunluğu olarak hesaplanmıştır. Hatta iklim özelliklerine göre de plan tipleri yapılmıştır" diye konuştu.
HERŞEY DÜŞÜNÜLMÜŞ
Uzman mimar Kukaracı'nın verdiği bilgiye göre; Türk evlerinin en önemli özelliklerinden birisi de ihtiyaç duyulan bir çok bölümünün varlığıdır. Mesela; avlu, sekiler, terekler, tandırbaşı, tandırevi, odalar, yüklükler, çiçeklikler, makatlar, gusulhaneler, kilerler, ambarlar, tuvaletler gibi birçok bölümleri bulunur.
İç ve dış süslemelerin de Türk kültüründe çok ayrı bir özelliği olduğunu, oyma sanatın zirvesinin ise Türk evlerinde görüldüğünü ifade eden Kukaracı, "Evler yapılırken taş duvarların örülmesi sırasında depreme karşı duvarlar aşağıdan yukarıya doğru inceltilerek yapıldığı için zeminin yükü azaltılmaya çalışılmıştır" dedi.
Türk evlerinde en fazla 3 kat bulunduğunu, günümüzde ise çok katlı gökdelenlerin hakimiyetinin yaşandığını ifade eden Kukaracı, bunun da insanların ruhsal sağlığını bozduğunu söyledi.
Son bin yıllık zaman dilimine damgasını vuran Türkler'in ise her yerde fiziksel ve kültürel verilerle kendi milli yaşama kültürünü sentezleyerek, sağlıklı nesiller yetiştirdiği bir ev tipi meydana getirdiğini ifade eden Kukaracı, "Türk evi kültürü Türkistan'dan Balkanlar'a, Arabistan'dan Kuzey Afrika'ya kadar yayılmıştır" dedi. Türk evinin hiçbir millette bulunmayan birçok özelliklere sahip olduğunu vurgulayan Kukaracı "Türk evleri, öncelikle iklim ve hayat şartlarına göre inşa ediliyor. Evlerin tasarımında dikkat edilen önemli unsur ise komşunun güneşini, havasını, manzarasını kesmemek, mahremiyetine saygı göstermek.
GÖSTERİŞ DE?İL İHTİYAÇ
Geleneksel Türk evinde gereksiz mimari oyunlara ihtiyaç duyulmamış, hiçbir malzeme bir başkasının yerine kullanılmamış, yapılar gösteriş için değil, ihtiyacı karşılamak için yapılmıştır. Hatta bazı yerlerde bacadan çıkan dumanın bile sıcaklığından yararlanılması için düzenlemeler yapılmıştır. Türk evlerinin yapımındaki ölçüler ise parmak kalınlığı, karış ve ayak uzunluğu ile yapılmıştır. Mesela, temel ölçü birimi olan arşın omuzdan elin orta parmak ucuna kadar olan uzunluğu olarak hesaplanmıştır. Hatta iklim özelliklerine göre de plan tipleri yapılmıştır" diye konuştu.
HERŞEY DÜŞÜNÜLMÜŞ
Uzman mimar Kukaracı'nın verdiği bilgiye göre; Türk evlerinin en önemli özelliklerinden birisi de ihtiyaç duyulan bir çok bölümünün varlığıdır. Mesela; avlu, sekiler, terekler, tandırbaşı, tandırevi, odalar, yüklükler, çiçeklikler, makatlar, gusulhaneler, kilerler, ambarlar, tuvaletler gibi birçok bölümleri bulunur.
İç ve dış süslemelerin de Türk kültüründe çok ayrı bir özelliği olduğunu, oyma sanatın zirvesinin ise Türk evlerinde görüldüğünü ifade eden Kukaracı, "Evler yapılırken taş duvarların örülmesi sırasında depreme karşı duvarlar aşağıdan yukarıya doğru inceltilerek yapıldığı için zeminin yükü azaltılmaya çalışılmıştır" dedi.
Türk evlerinde en fazla 3 kat bulunduğunu, günümüzde ise çok katlı gökdelenlerin hakimiyetinin yaşandığını ifade eden Kukaracı, bunun da insanların ruhsal sağlığını bozduğunu söyledi.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
