İçimiz dışımız borç

DİE'nin Hanehalkı Bütçe Anketi sonuçları Türkiye'deki en yoksul kesimlerin kullanılabilir gelirlerinden daha yüksek miktarda harcama yaptıklarını ortaya çıkardı. Türkiye'nin gelir ve harcamalar içerisindeki payı en düşük birinci, ikinci ve üçüncü grupta yer alan ailelerinin, anketle ölçülen gelirleri, yine aynı anketle ölçülen harcamalarının oldukça altında kaldı. Sadece, daha yüksek gelire sahip son iki gruptaki ailelerin gelirlerinin harcamalarını karşılayabildiği, başka bir deyimle tasarruf yapabildikleri belirlendi.

Anketin sonuçlarına göre Türkiye'deki gelirden yüzde 5.3 oranında pay alan birinci yüzde 20'lik kesim tüketim harcamalarının yüzde 9.3'ünü, gelirden yüzde 9.8 pay alan ikinci yüzde 20'lik kesim harcamaların yüzde 13.2'sini, gelir içerisindeki payı yüzde 14 olan üçüncü yüzde 20'lik kesim harcamaların yüzde 17.2'sini yaptı. 2002 yılındaki toplam tüketim harcamaları 15.9 katrilyon lirayı bulan ikinci gruptaki 3 milyon 289 bin ailenin geliri ise ancak 14.1 katrilyon lirada kaldı. İkinci gruptakilerin aile bütçesinde ise toplam 1.9 katrilyon liralık açık oluştu. Üçüncü yüzde 20'lik kesim ise 20.2 katrilyon liralık gelirine karşılık 2002 yılında 20.8 katrilyon liralık harcama gerçekleştirdi. Bu gruptaki ailelerin bütçesi ise 617 trilyon lira açık verdi. Dolayısıyla Türkiye'deki ailelerin yüzde 60'ını toplam nüfusun ise yüzde 58.3'ünü oluşturan ilk üç gruptaki aileler gelirleri harcamalarına yetmediği için hiç tasarruf yapamadılar. Aksine harcamalarının önemli bir bölümünü borçla finanse ettiler. Türkiye'de geliri harcamalarına yeten ve tasarruf yapan kesim ise ailelerin yüzde 40'ını oluşturuyor.