Kaliteli ve sağlıklı anne sütü için öneriler

Uz. Dr. Yüksel IŞIK

Emzirmek, annenin bebeğine vereceği en güzel armağan, onun için yapabileceği en iyi şeydir. Bebek için en iyi beslenme, hayata sağlıklı bir başlangıç yapma yoludur. Emzirmenin başlatılıp sürdürülebilmesi için özellikle bebeğin babası olmak üzere tüm aile anneyi desteklemeli; gebelikte takibini yapan doktoru, çocuk doktoru ve aile hep birlikte olumlu, destekleyici bir tutum içinde olmalıdırlar. Bu yazıda, annelere anne sütünü arttıracak bazı önerilerimizi sıralayacağız.

Daha Sık Emzirin:Yenidoğan bebeğinizi en az 2 saatte bir emzirin, uyuyorsa uyandırın. Gece ise, 4-5 saatten uzun uyumasına izin vermeyin, uyandırıp emzirin. Bebeğin sık sık emmesi anne sütünü arttıracak en önemli etkendir. Bu durum, ilk günlerde yeni anne için biraz yorucu olsa da, emzirmenin başarıyla sürmesi ve bebeğin kilo alması ona bu ilk sıkıntıları unutturacaktır.Emzirmek İçin Göğsünüzün Dolmasını Beklemeyin: Göğsünüzde her zaman bebeğe yetecek süt vardır, emzirme sırasında da, hormonal uyarıyla vücut yeniden süt üretecektir. Göğüslerin çok dolu olması bebeğin daha çok doyduğunu göstermez. Aynı şekilde, bazen pompayla sütü sağan anneler gelen miktar karşında hayal kırıklığı yaşayabiliyorlar.

Daha Uzun Süre Emzirin:Bebeğin belli bir süre değil, bir göğsü bitirene kadar emmesini sağlayın, sonra da öbür göğse geçin. Böylece, hem önce gelen sulu sütü, hem de sonra gelen yağlı sütü alacak, vücudunuz da süt yapımı için gereken uyarıları almış olacaktır.Emzirme Sırasında Bebeği Mümkün Olduğunca Çıplak Bırakın:Emerken kolay yorulup bırakan, uyuyakalan bebekler; bezleri kalacak şekilde soyulup anneyle cilt teması sağlanırsa daha uzun ve etkili emmeleri sağlanabilmektedir. Üşümemesi için bir örtü ile korunarak emmesi sağlanabilir. Emerken özellikle bebeğe eldiven giydirmemeli, anneye dokunabilmesine fırsat vermeliyiz.Emzirmeye Odaklanın:Yenidoğan bebeğini emziren anne önceliğinin emzirme olduğunu bilmelidir. Dinlenmeye, dengeli beslenmeye zaman ayırmalı, babadan emzirme dışı işlerde yardım almalıdır. Ev işlerini de bebekle birlikte mükemmel bir şekilde yürütmesi gerekmediğini kabullenmeli, her şeyi hallederim deyip kendini strese sokmamalıdır.

Biberon, Emzik Vermeyin:Emzirme dengesi kurulup bebek kilo almaya başlayana kadar (tercihen ilk 1 ay) bebeğe biberon, emzik vermeyin.  Doğum sonrası annenin kaygıları fazla olabilir. Bu durum anne sütü oluşumunu engeller. Anne sütünün oluşması için, annenin kaygılarının giderilmesi ve destek olunması gerekir.Annenin yeterli sıvı alması, süt miktarını etkiler. Süt, alınan sıvı miktarı ile artar. Yani sanıldığı gibi şeker ve şekerli yiyeceklerle süt miktarı artmaz. Anne sütünü artırmak için günde 3 litre süt içmek gerekir. Annenin bebeğinden ayrı olduğu zamanlarda göğsündeki sütü boşaltması, süt yapımını artırır. Bu sütün bebeğe verilmesi, gelişimini daha iyi tamamlamasını sağlar.Annenin çok yorgun ve uykusuz olması, süt yapımını etkileyen prolaktin hormonunu etkiler. Bu nedenle annenin, bebeğin uyuduğu zamanlarda dinlenmesi gerekir.Yeterli ve dengeli beslenen annelerin, süt miktarı da yeterli olur. Öğün atlamadan beslenmek ve sıvı (su) almak önemlidir. Su içmekten hoşlanmayan anneler, az şekerli kompostoların yanı sıra bitki çayları veya taze sıkılmış meyve suları da içebilirler. Ayrıca piyasada anne sütünü artıran bitki çayları da oldukça iyi sonuçlar verir.Doğum sonrası yoğun egzersiz programları ve katı diyetler, anne sütünün azalmasına neden olur. Hamilelik döneminde alınan multi vitaminlere süt verme döneminde de devam edilir. Multi vitaminler annedeki mineral ve vitamin eksikliğini önler.Emzirmeden önce veya sonra ticari mama, inek sütü ya da başka gıdaların verilmesi, bebeğin aldığı süt miktarını azaltır. Bu tür ek gıdalara, bebek 4-6 aylık olmadan başlamamak gereklidir. Başkaca sıvılar vermek için biberon kullanılmamalıdır, bebeğin meme emmesini tümüyle kesebilir.   Protein gereksinimini karşılamak için kuru fasulye, nohut, mercimek gibi kuru baklagiller, et, tavuk, balık gibi yiyeceklerden her öğünde yemelidir. Bol bol sebze ve meyve ihmal edilmemelidir. Ayrıca sütünün az geldiği düşüncesinde olan annelerin şekerli gıdalardan (pekmez, bal, reçel gibi) daha fazla tüketmesi tıbben tam kanıtlanmış olmamakla birlikte faydalı olacaktır.