Katalitik ve şofben zehirlenmelerine dikkat

Kış mevsimi ile birlikte soba ve şofbenden sızan karbonmonoksit gazının yol açtığı zehirlenmelerde artış olduğu bildirildi.

Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı İlaç ve Zehir Danışma Merkezi Sorumlusu Doç. Dr. Yeşim Tunçok, halk arasında "soba ve şofben zehirlenmesi" olarak bilinen "karbonmonoksit zehirlenmelerinin" çoğunun, kömür sobaları veya katalitik sobalar ile şofbenlerin uygun koşullarda kullanılmamasından kaynaklandığını söyledi.

Doç. Dr. Tunçok, özellikle kış aylarında artış gösteren karbonmonoksit zehirlenmelerinin, kömürlerin kalitesinin düşük olması ve iyi yanmaması ile ortamda yeterli oksijen olmaması sonucu oluştuğunu belirterek, şunları kaydetti:

"Kömür veya katalitik sobaları ile şofbenden yayılan karbonmonoksit gazının renksiz ve kokusuz olması nedeniyle kişi bunun farkına varamıyor. Karbonmonoksit gazı çok zehirli bir gaz. Oksijene gereksinim duyan, bol kanlanan beyin, kalp, karaciğer böbrek gibi organlarımız, bu gazdan büyük zarar görüyor."

Kapalı ortamlarda gece yatarken sobaların tam olarak söndürülmesi gerektiğini dile getiren Doç. Dr. Tunçok, ortamdaki oksijenin tükenmesinin, karbonmonoksit salınımını artırdığını bildirdi.

Doç. Dr. Tunçok, zehirlendiğinden kuşkulanılan kişilerin hemen temiz havaya çıkarılması, sonra da bir sağlık merkezine götürülerek tedavisinin yaptırılması gerektiğini ifade etti.

Şofbenlerin de bacalı ve hava akımının olduğu yerlere kurulması gerektiğine dikkati çeken Doç. Dr. Tunçok, karbonmonoksit zehirlenmesinin ölümcül olduğunu, kurtulanların bazılarında ise "erken bunama" ve "Parkinson hastalığı" gibi ciddi komplikasyonların oluşabileceğini söyledi.

Özellikle kış aylarında zehirlenen aile sayısının arttığına işareteden Tunçok, zehirlenmelerin bazen "baş ağrısı" ve "grip yakınmaları" şeklinde de kendini gösterdiğini, bu durumlarda hastaneye başvurulması gerektiğini ifade etti.

Makine Mühendisleri Odası İzmir Şube Sekreteri Kazım Umdular da, soba ve şofben kullanımından kaynaklanan zehirlenmelerin bilgi ve beceri eksikliğinden kaynaklandığını ve zehirlenme sayısında artış olduğunu belirtti.

Sobaların üretici firmanın verdiği "kullanma talimatı"na uygun bir şekilde kullanılması gerektiğini anlatan Umdular, kömür ve katalitik sobaların yatak odası ve banyoda kullanılmaması gerektiğini belirtti.

Umdular, güvenlik açısından kömür sobalarının tutuşturulmasında benzin, gazyağı ve ispirto gibi yakıtların kullanımından kaçınılması gerektiğini vurguladı. Umdular, yanlış ve bilinçsiz soba kullanılması nedeniyle oluşan üzücü ve ölümlere varan kazaların önlenmesinde başta yerel yönetimler olmak üzere, tüm ilgilileri ve vatandaşları duyarlı olmaya çağırdı.