Kolesterolden korunmanın yolları

Dr. Sibel GÖRÜŞ / Beslenme UzmanıEn çok satılan ilacın kolesterol düzenleyici olduğunu biliyor muydunuz? Kolesterol aldığımız besinlerle, genetik faktörlere ve yaşam tarzına bağlıdır. Görüldüğü gibi genetik dışındaki faktörler kişinin elindedir.

Kolesterolün sık rastlanan sağlık sorunlarından biri olmasında, giderek artan hazır gıda, fast food, bisküvi, çikolata, şekerli gıda tüketimi önemli rol oynar. Kolesterol düzeyini düşürmek için ilaç ve/veya beslenme düzenlemesine ihtiyaç vardır. Sıklıkla yapılan hata insanların beslenme düzenlemesine gitmeksizin, doğrudan ilaç tedavisine başlamalarıdır. Bu kolay yoldur ama en doğru yol olduğu tartışılır. İlaç ile yapılan düzenleme sonuçta diyetin alternatifi değil ancak tamamlayıcısı olabilir. Beslenme düzenlemesi olmadan sadece ilaç alımı bir süre kolesterol seviyesini düzenleyebilir, orta vadede mutlaka ek tedavi gerektirir.Kolesterol seviyesini düşürmenin anahtarı yüksek lif tüketmektir. Beslenmemizdeki lif oranını arttırarak kolesterol emilimini düşürüp, yıkımını hızlandırmak mümkündür. Lif oranı yüksek gıdalar; entegral ekmek, makarna ve buğday ürünleri, sebze ve meyveler, kuru baklagiller olarak özetlenebilir.

Özellikle baklagillerin (mercimek, nohut, kurufasulye, bezelye, barbunya) içindeki bazı maddeler kolesterol karşıtı çalışırlar ve hızla kolesterol seviyesini düşürürler.

Sportif aktivite ve egzersiz iyi kolesterol olarak bilinen HDL nin yükselmesine yardımcı olur.Bitkisel ve hayvansal Omega 3 tüketimi kolesterol seviyesinin düşmesine yardımcıdır fakat tek başına yeterli değildir. Bir başka faktör yemeklerin hazırlanış şeklidir

Sadece bitkisel yağların tüketilmesi (özellikle zeytinyağı), kızartmalardan uzak durulması, yemeklere yağın yemek piştikten sonra eklenmesi, buğulama fırın ve haşlamanın tercih edilmesi gerekir.Tekli (zeytinyağı, badem, ceviz, avokado, fındık) ve çoklu doymamış yağ asitleri (mısır soya, balık, ayçiçeği) ile doymuş (hayvansal yağlar, süt ve süt ürünleri, çikolata) ve trans yağlar (margarin, fast food, bisküvi, şekerleme) tüketimi, dışardan alınan kolesterol miktarını kontrol için ana kriteri teşkil eder. Tekli ve çoklu doymamış yağlar kolesterol seviyesini olumlu yönde etkiler. Trans ve doymuş yağlar ise olumsuz etkiler ve kolesterolü yükseltir.

Besinlerdeki gizli kolesterol süt ürünleri, hazır gıdalar ve bisküvi ve türevlerinde saklıdır. Sadece kırmızı eti keserek çözüme ulaşmak mümkün değildir.

Peynir tercihleri her zaman az yağlı olanlardan yana yapılmalıdır. Lor peyniri ve keçi peyniri doğru tercihlerdir. Şarküteri tutkunu iseniz, vazgeçemiyorsanız, en masumları hindi füme ve rozbif denebilir. Sucuk, salam, sosis ve benzerlerinden ise kesinlikle uzak durmanız gerekir.Sonuç olarak kolesterol yüksekliği veya normalliği öncelikle beslenmeyle kontrol edilebilir ve bu kesinlikle elimizdedir.