Salikin olgunlaşma seyri esnasında birçok basamaklardan, hallerden geçtiğini biliyoruz. Siyreti ile de insan olabilme umudu ile salik bir yandan namaz, oruç, zekat gibi ibadetleri yerine getirmekte öte yandan nefsini terbiye ve tezkiye (arıtma) etmeye çalışmaktadır.Bu sırada salikin bilmesi gereken en önemli gerçeklerden biri nefsini temize çıkarmamaktır. Hz. Yusuf'un dilinden bir ayet-i kerimede şöyle buyrulmaktadır: "Ben nefsimi temize çıkarmak istemiyorum. Çünkü nefis daima kötülüğü emredicidir" (Yusuf, 53).Nefis olanca gücü ile kötülüğü emretmektedir. Nefis kendini hep temize çıkarırsa ne olur? Kişi hatalarını kabul etme alçakgönüllülüğünü göstermediği için kibir, riya, ucub, hased, gıybet, kin gibi kalbi hastalıklarından kurtulmak için gereken adımı atmamış olur. Bu hastalıklardan kurtulabilmek için salikin önce bu hastalıkların kendisinde var olabileceğini kabul etmesi, kendine karşı doğru dürüst olması gerekir.Ne gariptir ki; insanoğlu çoğu zaman kendi hatalarına karşı kör olmakta, kendi hatalarını başkalarında görme eğiliminde bulunmaktadır. Kendi iç dünyamıza güzel bir bakışla bakarsak orada her türlü kalbi hastalıktan emareler görmemiz kaçınılmazdır.Kamil insanların himmet ve tasarrufları ile seyr-i süluk edenler kalbi hastalıklarını fark eder onları izale etme çabasına girerler. Şems suresinde şöyle buyrulur: "Kendini arıtan saadete ermiştir."Kendini arıtma gayreti, salikin kendini tanıma derecesi ile doğru orantılıdır. İnsan kendini ne kadar bilirse, tanırsa kendini tezkiye etmek için o kadar çaba harcar. Salik bu meyanda uzun ve yorucu bir yolculuğun yolcusu olarak bulur kendini. Merhaba sevgili okuyucular. "Bütün kötülüklerin başı dünya sevgisidir" diye bir söz var. Ölümü gereğince tefekkür edersek, hele kendi ölümümüzü sık sık aklımıza getirirsek dünya sevgisinin bizi daha az meşgul edeceği muhakkaktır. Ölümü tefekkür edenin kalbi yumuşar, dünyaya ve kötü huylara olan meyili azalır. Ölümü hakkıyla tefekkür edebilmek duasıyla ulaşabildiğimiz her yere gönülden selam olsun.
