logo
29 MART 2024

Teknolojik bozukluklar-III

27.01.2021 00:00:00
'Teknolojik bozukluklar-III' seslendirme dosyası:

(dünden devam…)

Nomobofobi, No-mobile-Phobia kelimelerinden türetilen, cep telefonu bağlantısını kaybetme korkusu veya cep telefonu ile sağlanan iletişimden kopmaktan aşırı korkma durumudur. Yani cep telefonundan bir şekilde mahrum kalma kokusudur. Bu konuda İngiltere'de bir pazar araştırması şirketi cep telefonu kullanıcılarına kendilerine acı çektiren endişelerini değerlendirilen anket değerlendirmesinde, telefon kullanıcılarının yaklaşık %53'ü "telefonunu kaybetme, batarya veya kontör bitimi, kapsama alanı dışında kalma" gibi durumlarda huzursuz olmaya eğilimlilerken, katılımcı erkeklerin %58, kadınların %48'i nomofobinin kendilerine acı çektiğini ayrıca %9'u cep telefonları kapalıyken stres hissettiğini tespit etti. Bir katılımcının bu durumu tanımlarken kullandığı ifade ilgi çekici: Telefonsuz dolaşamam. Bu, beyinsiz dolaşmaya benziyor. Bu tip sorunlar aslında teknolojinin kendisi ne kadar bağımlı hale getiriyor olması yanında ona bağlandığımız araçların da bağımlılık yapmakta olduğunun bir örneğidir.

Fomo (Fear of missing out), eksiklik korkusu olarak tercüme edilen tanımlama, bir tür kaçırma korkusu olarak açıklanıyor. Bireyin diğerlerinin deneyimlediği şeylerden eksik kalma duygusu hissetmesidir. Aynı zamanda başkalarının ne yaptığını sürekli izleme arzusu da duyulur. Fomo, tek başına görülmez genellikle yanında nomofobi de görülmektedir. Gelişmeleri takip edememe kaygısı, gelişmeleri kaçırma korkusu, herhangi bir gelişmeyi takip etmemenin kendisi için bir eksiklik olduğu düşüncesi ile sosyal medyada arkadaşlarının durumlarından haberdar olma isteğine karşı koyamama ve durumları sürekli takip etme isteğinde olma hali olarak da açıklanabilir.

Photolurking, photo ve lurking (gizlice izleme) kelimelerinin birleşiminden oluşmuş, internette saatlerce başkalarının fotoğraf albümlerine bakma durumu olarak tanımlanan sosyal medyayı problemli kullanma bozukluğudur. Sosyal medya platformlarında amaçsızca, saatlerce insanların fotoğraflarına ve paylaşımlarına bakmak, bundan kendini alıkoyamamak ile ortaya çıkan bağımlılık tipi davranış bozukluk örneğidir.

Wikipedializm, günün önemli bir kısmını internet ansiklopedisi Wikipedia'ya katkıda bulunmak, yazılar yazmak ve metinlerde düzenleme yapmaya harcamak şeklinde görülen kendini bu işleme adamış bir tarzda vaktini geçirme davranış bozukluğudur. Başka bir davranış bozukluğu görülmese de vaktinin çoğunu bu zaman ayıran kişiler için tanımlanan bir sorun veya bozukluk olabilir.

Google takibi/Stalklama, bireyin çevresindeki veya ilgi duyduğu kişileri kendilerinin rızası olmadan, bazen yasa dışı şekilde hatta suç unsuru oluşturabilecek kadar, sürekli olarak arama motorları aracılığıyla araştırması, bilgi edinme çabası, internet aracılığıyla neler yaptıklarını sürekli olarak incelemesi durumudur. Aslında tüm takipçilerinin her türlü hareket ve davranışını asıl takip eden Google olduğu halde, bazılarına sunduğu hizmetler onların içlerindeki bozukluklarının açığa çıkmasına zemin hazırlamaktadır.

Myspace Taklitçiliği, 2003 yılında kurulmuş olan Myspace sosyal ağındaki sahte hesaplardan türetilmiş bir isimdir. Sosyal ağlardaki kullanıcıların farklı fotoğraf ve bilgiler ile kendisini başka bir kişi gibi göstermesi ve farklı bir kimlikte yansıtmasını olarak tanımlanmaktadır. Kişi hayal ettiği kişi gibi kendini gösterirken cinsiyeti, işi, eğitimi yaşadığı yer ve karakteri gibi her türlü kişilik özellikleri kullanarak internette kendine yeni bir kimlik oluşturarak yaşama çabası olarak görülen bozukluktur. Kişi gerçek hayatta tamamen normal olarak görülebilirken, bazılarının internet suçlarına karışma eğilimleri olabilmektedirler. 

Facebook Depresyonu, adını Facebook'dan almış olsa da tüm sosyal medyada takip ettikleri kişilerin paylaşımlarının sonucunda düşülen depresif ruh halini yansıtan bir tanımlamadır. Bu konuda her yaş grubunda çok sayıda çalışma yapılmış olup internette geçen sürenin uzunluğu ile doğru orantılı olarak artan ruhsal çökkünlüktür. Sahte ama alımlı, mutlu ve sorunsuz bir hayat sunan kişilerin, takipçilerine ulaşamayacağı bir tarz ile büyük hayal kırıklıkları ve üzüntüler yaşayarak ya da tam tersi sorunlu hayatlarını sosyal mecrada paylaşarak durumun daha da büyüyüp çoğalmasına sebep olabilirler. 

Bahsi geçen bu sorunlar, en sık görülen ve tanımlamaları yapılmış olanlardır. Belki hastalık olarak adlandırılması için toplumda daha çok rastlanması, günlük hayatta kayıplara ve toplumun normalinden sapmalara sebep olması gerekir. Bunları reddetmek veya önemsiz durumlar olduğunu söylemek herhalde mümkün değildir. Bizler gündüz iş güç telaşında, akşam evimizde meşguliyet içindeyken günün ortalama 1-3 saatini internette geçiren ve bebekliğinden itibaren online olan çocuklarımızda rastlamayacağımızı söylemek saflık olur. 

Bu durumlar, bir sebep olduğu gibi sonuç da olabilir. Ayrıca psikiyatristler, bu bozukluk veya durumlara birlikte diğer hastalıkların da olma olasılıklarının yüksek ihtimalde olduğu görüşündedirler. Teknoloji mağdurları olan bu bireylerde uyku ve yeme bozuklukları, odaklanma sorunu, organizasyonel dağınıklık (plan-program yapamama), anksiyete, mutsuzluk, umutsuzluk, sosyal geri çekilme, özgüven kaybı, ilişkilerde sorun yaşama ve depresyon gibi pek çok olumsuz etkiden bahsetmek mümkündür. Kişi, bilinç kontrolünü diğer bağımlılıklarda olduğu gibi yitirdiği için doğru karar verme ve doğru olanı yapma gibi muhakemeye ve iradeye dayalı yetkinliklerini kaybedebilir.

Sonuç olarak özetle bahsi geçen bu sorunlar öncelikle iyi tanımlanmalı, sebep ve sonuçları iyi araştırmalı, etkilediği kişilerin korunması için yapılması gereken akademik olarak ortaya konulmalıdır. Bu yazı hazırlanırken yararlanılan kaynaklarda birkaç yazının tekrarı ile medyatik bazı cümlelerden öteye gidemeden oluşturulmuş gazete ve internet yazılarının çoğunlukta olduğu dikkat çekmiştir. Tüm insanlığın başına -belki de yenilerinin eklenmesi ile- musallat olan bu sorunların akademik olarak da geniş ilgi alanları bulması gereklidir. Konu yalnız tıp, psikoloji veya sosyoloji alanın ilgisinde olmayıp zamanla tanımlanacak yeni bir isimle (siber bozukluklar/hastalıklar gibi) çalışma alanları oluşturulmalıdır. Düzeltmek veya tedavi etmek için ise yine siber dünyanın teknolojisini (yılanın zehrinden ilacını yapmak gibi) kullanmak gerekecektir.

 
Dr. İbrahim Mumcuoğlu / diğer yazıları
Oy sayımı iftar saatine denk geliyor
YSK 'iftar' konusunda karar verdi
'İBB adayını çek' teklifine yanıt verdi
AKP'ye 3 şartını açıkladı
AKP'den bir seçim klasiği
Seçime 3 gün kala gaz bulundu!
İSO'dan tarihi uyarı
'Eğitimli gençlerimizi avlamak için...'
'AJet ile anlaşmamız yok'
THY'den çok garip Ajet kararı!
Almanya'nın öteki yüzü
Avrupa'nın ilk siyonist ülkesi Almanya!
CHP adayı istifa edip AKP'ye katıldı
'Erdoğan'ın emrinde olacağız'
Rezalet ötesi
Yahudi askerler aşağılıkta da zirvede!
'Sandık, hepimizin namusuna emanettir'
Erdoğan son mitingini yaptı
'Gençler BTP’ye akın ediyor'
Zeytinburnu'nda BTP coşkusu
'Para sayma' soruşturmasında Muammer Keskin'in ifadesi
'Bağış karşılığı makbuz almadım'
Yargıtay Başkanı seçimi 31 Mart sonrasına kaldı
10. turda da sonuç çıkmadı
1 Nisan'da okullar tatil mi?
Milli Eğitim Bakanlığı açıkladı
Emekli maaşı için seçim sonrasını işaret etti
'Temmuz' ayında masaya yatıracağız'
Oy sayımı iftar saatine denk geliyor
YSK 'iftar' konusunda karar verdi
'İBB adayını çek' teklifine yanıt verdi
AKP'ye 3 şartını açıkladı
AKP'den bir seçim klasiği
Seçime 3 gün kala gaz bulundu!
İSO'dan tarihi uyarı
'Eğitimli gençlerimizi avlamak için...'
'AJet ile anlaşmamız yok'
THY'den çok garip Ajet kararı!
Almanya'nın öteki yüzü
Avrupa'nın ilk siyonist ülkesi Almanya!
CHP adayı istifa edip AKP'ye katıldı
'Erdoğan'ın emrinde olacağız'
Rezalet ötesi
Yahudi askerler aşağılıkta da zirvede!
'Sandık, hepimizin namusuna emanettir'
Erdoğan son mitingini yaptı
'Gençler BTP’ye akın ediyor'
Zeytinburnu'nda BTP coşkusu
'Para sayma' soruşturmasında Muammer Keskin'in ifadesi
'Bağış karşılığı makbuz almadım'
Yargıtay Başkanı seçimi 31 Mart sonrasına kaldı
10. turda da sonuç çıkmadı
1 Nisan'da okullar tatil mi?
Milli Eğitim Bakanlığı açıkladı
Emekli maaşı için seçim sonrasını işaret etti
'Temmuz' ayında masaya yatıracağız'
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2024

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.