Alman Denizaltılar 24 Mart 1916 da Manş Denizine döktükleri torpillerle Sussek adlı Fransız yolcu gemisini batırırlar. Bu gemide bulunan Amerikalı yolcular da boğulur.Bu olay neticesinde 18 Nisan 1916 tarihli bir nota ile Amerika Birleşik Devletleri Alman imparatorluğu ile tüm siyasi ilişkileri keser.Almanya, Amerika'nın bu davranışına 4 Mayıs 1916 tarihli bir nota ile karşılık verir. "Tecim gemilerinin ancak haber verildikten sonra ve içindekilerin sağlığı korunduktan sonra batırılacağını bildirir. Eğer İngiltere abluka işinde uluslar arası anlaşmalara uymamakta devam ederse Denizaltı Savaşı işinde yeniden özgürlüğü ele alacağını" bildirir. Almanya, Verdün vuruşmasında amacına ulaşamamıştır. Neticeye Amansız Denizaltı savaşı ile ulaşmak ister. Bu nedenle iyi bir hazırlığa girişirken Amerika'yı da karşısına almak istemez. Bu nedenle 10 Mayıs 1916 da Amerika Birleşik devletlerine bir nota daha gönderir: "Alman Hükümeti 24 Mart olayında boğulan Amerikan vatandaşlar için ödemede bulunmayı kabul eder." Böylece Almanya, Amerika'nın yurttaşları için istediği serbest dolaşım hakkına saygı göstermiş oluyordu. Bunun neticesinde de Amansız Denizaltı savaşı için hazırlık döneminde Almanya ile Amerika arsındaki gerginlik kalkmış olur.Albay Havz, Almanya'nın barışçı tutumunu ve Abluka konusunda rakiplerinin Uluslar arası Anlaşmalara uymadığı zaman İngiltere'nin cezalandırılması isteği karşısında tutumunu belirten bir düşünce ile İngiltere Dışişleri Bakanı Grey'e 10 Mayıs 1916 günü şu teli çeker: "Halkımız hep bu kanıdadır ki bağlaşıklar, Alman'lardan yansız kamuoyunun kabul edilmeğe değer sayacağı koşullar elde etmekten çok, Almanya'yı ezmeyi düşünüyorlar. Eğer bu Devlet antlaşmalara aykırı davranışları bırakırsa bu duygu daha da artacaktır. Öyle sanıyorum ki şimdi başkan savaştan sonra barışın korunulması ile ilgili bir uluslar arası anlaşmaya katılmaya razı olur. Şu koşulla ki eğer savaş uzarsa barış işini görüşmek üzere bir konferansın toplanmasını önereceğini şimdiden açıklayabilsin."" Albay Havz, Başkan Wilson'un barış önerisinin kabulü için bir kez daha 11 Mayıs 1916 da Grey'e bir tel daha çeker: "Harbe katılırsak güvenle inanıyorum ki bu İngiltere için iyi bir şey olmayacaktır. Almanya ve Avusturya'nın ezilmesi bunu ilk sonucu olacaktır. Bu gerçekleşirse Fransa ve İtalya yalnız yağmanın bölüşülmesi ile ilgilenir. Gelecekte barışın korunmasını sağlayacak ve savaşın yıkımlarını önleyecek büyük çapta bir antlaşma yapılmasına pek aldırış etmeyeceklerdir."Albay Havz, bu iki önerisi ile Amerika'nın, Başkan Wilson'un Barış Önerisinin Üçlü anlaşma gurubuna kabul ettirerek savaşa katılmasını sağlamak, sonuçta isteklerine göre bir barış sağlayarak, dünya kaynaklarını kendi çıkarına göre kullanarak dünya liderliğine yükseltmektir.İngiltere Dışişleri Bakanı Grey, 12 Mayıs 1916 da Albay Havz'a bir tel çekerek, Başkan Wilson'a liderlik koltuğunu vermemek için kesin karşılığını verir: "Teliniz aldım. Daha önceden hükümet arkadaşlarım ve bağlaşıklarla danışmadan bildireceğim düşünceler az değer taşır. Bu sırada onlarla bir barış konferansı için danışmaya kalkışmak öyle sanıyorum ki herhangi bir aracılık ve konferansın vakitsiz olduğu karşılığını alamama yol açar. Hele biçim ve kapsamı bağlaşıkları kızdırmış olan Alman Başbakanının son sözlerinden sonra.Başkanın barışın hangi temeller üzerinde yapılacağını belirten hiçbir imde bulunmadan bir barış konferansının toplanmasını önermesi, Alman'ların bu sırada henüz memnuniyet verici olan askerlik durumu dolayısı ile, Bağlaşıklar için uygunsuz koşullar taşıyan bir barış yapılması amacı ile Wilson'ca, Almanya'nın kışkırtması ile yapılmış bir girişim sayılabilir.Almanya'yı kırmadan böyle bir duygunun ortaya çıkmasının önlenmesi güçlüğünü benden iyi takdir edecek durumdasınız? Almanya çökmesini geciktirebilecek büyük güçlüklerle karşı karşıyadır. Hele Verdün'ü alamazsa."Kısacası Grey, Havz'a çektiği yukarıdaki telle "Biz Amerika'yı aramıza alarak dünya kaynaklarını onunla paylaşmak istemiyoruz" demektedir.
Ahmet Oğuz Bahadır / diğer yazıları
- Erzincan ateşkesi ve sonucu / 14.02.2011
- Bolşevik Rusya'nın Ermeni siyaseti / 12.02.2011
- Savaş şurası'nda alınan kararlar - II - / 10.02.2011
- Savaş şurası'nda alınan kararlar / 09.02.2011
- Alman - Gürcü işbirliği ve amaçları / 06.02.2011
- Başkan Wilson'un ince hesapları / 05.02.2011
- Başkan Wilson'un siyasi amaçları / 04.02.2011
- Brest Litovks Konferansı'na İngiltere'nin tepkisi - II / 03.02.2011
- Brest Litovks Konferansı'na İngiltere'nin tepkisi - I / 02.02.2011
- Mustafa Kemal'in Almanya seyahati / 01.02.2011
- Bolşevik Rusya'nın Ermeni siyaseti / 12.02.2011
- Savaş şurası'nda alınan kararlar - II - / 10.02.2011
- Savaş şurası'nda alınan kararlar / 09.02.2011
- Alman - Gürcü işbirliği ve amaçları / 06.02.2011
- Başkan Wilson'un ince hesapları / 05.02.2011
- Başkan Wilson'un siyasi amaçları / 04.02.2011
- Brest Litovks Konferansı'na İngiltere'nin tepkisi - II / 03.02.2011
- Brest Litovks Konferansı'na İngiltere'nin tepkisi - I / 02.02.2011
- Mustafa Kemal'in Almanya seyahati / 01.02.2011