Çinli öğrencilerin Obama'ya soramadıkları sorular

CINGDAO - ÇİN: Bu kez sizlere Çin'in orta kesiminde 5 milyonu aşkın nüfusuyla dikkatleri çeken Cingdao'dan sesleniyoruz. Kent bir liman kenti. Sanayi epey gelişmiş durumda. Çin'in dört bir köşesinde görülen yüksek binalar burada da farkediliyor. Ancak yüksek bina denilince kimse Şanghay ve Hong Kong'un eline su dökemez. Şanghay'da Yanan Yolu boyunca ilerlerken, gökdelen ormanı içinde kayboluyorsunuz. Genelde otellerin üst katlarında kalmak tercih edilir ancak Şanghay'da bunun pek anlamı yok. Çünkü eğer konakladığınız böyle bir otel kenti ikiye bölen Huangpu Nehri'nin yakalarında değilse, sadece başka bir gökdelenin üst katlarını görebilirsiniz! Obama ve Çinli öğrencilerBu girişten sonra, önceki yazılarımızda belirttiğimiz gibi, geçtiğimiz Pazartesi günü ABD Başkanı Obama, Şanghay'da 500 Çinli öğrenci ile bir araya gelmişti.  Çin'de gündemin başlıklarından birisi oldu bu etkinlik. Çin Komünist Partisi tarafından organize edilen buluşma için Şanghay'daki üniversitelerden 500  'efendi' öğrenci seçilmişti. Kontrollü bir ortamda gelen sorular Çinlileri tatmin etmemiş olacak ki, gazeteler sürekli olarak başka üniversitelerin öğrencilerine  "Soru sorma imkani elde etseydiniz, Obama'ya ne sorardınız?" tarzından haber ve yorumlarla dolu. Çinli gençler, özellikle buluşmanın ne video görüntülerine, ne de konuşma metni ile soru - cevaplara ulaşabildiklerini aktarıyorlar. Ülkenin devlet kontrolündeki medyası da 'Batı tarzı demokrasiyi çağrıştırdığından olsa  gerek' bu gelişmeyi bir hayli üstünkörü geçti. Oysa Çin'in en çok tercih edilen üniversitesi konumundaki Pekin Üniversitesi öğrencilerinin sormak istedikleri sorular oldukça farklı. Çin gençliğinin, dolayısıyla dünya gençliğinin önemli bir bölümünün gündemini anlamak için bir kaç tanesini aktaralım... Benim dikkatimi en çok çeken soru: "Obama'ya şunu sorardım. ABD, Ortadoğu'da barışçıl bir rota izlemek istiyorsa, Niçin Afganistan ve Irak'ı kendi başına bırakmak istemiyor?"Enteresan bulduklarım: "Kızlarınızın Çince öğrenmesini ister misiniz?" "Sıla hasretine tutulduğunuzda ne yaparsınız?" "Başkanlık göreviniz sona erdiğinde, sinema oyuncusu olmayı düşünüyor musunuz? Çinli gençlerin Obama'ya sormak istedikleri ortak soru ise bir endişeyi yansıtıyor: "Gerçekten Çin ile işbirliği yapacak mısınız?" Çünkü çoğu bu konuda endişeli. Hatta bir öğrenci şu yorumda bulunuyordu: "Çin yükselen bir güç. Obama, ABD'nin bu yükselişten endişe duyduğunu ortaya koydu."

Çin'den G2'ye hayırÇinli öğrenciler ABD'nin niyetlerinden kaygılanırken, Başkan Obama'nın ziyareti dolayısıyla bazı çevreler Çin ile ABD'ye "G2" kurma önerisini getirdi. Amerikan kaynaklı bir öneriydi bu. Biliyorsunuz, gelişmiş 8 ülkenin yani ABD, Japonya, Almanya, İtalya, Fransa, Kanada, İngiltere ve Rusya'nın oluşturduğu bir "G8" var. Çin, dünyanın 3. büyük ekonomisi (2009 rakamlarına göre muhtemelen ikinciliğe yükselecek) olmasına rağmen, bu kulübe henüz alınmadı. Türkiye'nin de içinde yer aldığı ekonomi odaklı G20'ye dahil... Dolayısıyla "ABD - Çin Anonim Şirketi" olarak nitelendirebileceğimiz bu öneri her açıdan dikkat çekici. Ancak Çin Başbakanı Ven Ciabao, Çarşamba günü Obama ile görüşmesinin ardından, öneriye sıcak bakmadıklarını söyledi. Başbakanın şu sözleri beni şaşırtmadı değil: "Çin, devasa nüfusuyla gelişmekte olan bir ülke. Modernleşme yolunda daya atılacak çok adımımız var! Başbakan devamla şunları söylüyordu: "Çin, bağımsız dış politika izlemeye devam edecek. Herhangi bir ülke ya da ülkeler bloğuna dahil olmayacaktır. Anlayacağınız Çin, ABD ile ekonomik ilişkilerini geliştirmek isterken, her hangi bir şekilde boyunduruk altına girmek istemiyor. Çinli liderler, kaydettikleri devasa başarıya rağmen, böbürlenmekten kaçınıyor.