Bu cümleden olarak Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurur:
"İlim öğrenmek zorluk çekmekle, hilm, ahlâkı güzelleştirmek hususunda gayret sarfetmekle mümkündür. Hayrı tercih edene hayır verildiği gibi, kötülükten sakınan da korunur." "Allah'ım, beni ilminle zenginleştir, hilm ile süsle, sıhhat ve afiyetle güzelleştir." Allah elçisi (sav) birgün "Allah katında yüksek derece arayın" buyurdu. Bu nasıl olur? diye sormaları üzerine Resulullah (sav): "Gelmeyene gitmen, vermeyene vermen ve sana karşı cahilane davranana da yumuşak davranmanla" buyurdu.
"Beş şey peygamberler ahlâkıdır. Hayâ, ilim, kan almak, misvak kullanıp güzel koku sürmektir". Ayet-i kerimeler mü'minlerin vasıflarından bahsederken hilmi de öne çıkarırlar: "Cahiller kendilerine takıldıkları zaman onlara güzel söz söylerler."
Yine Hz. Peygamberin bu konudaki uyarılarına dönelim:
"Allah'ım o günü bana göstermesin, öyle bir zaman gelecek ki, alimlere uyulmayacak, hilm ve vekar sahibi insanlardan utanılmayacak, onlara saygı gösterilmeyecektir. Dilleri Arap dili fakat gönülleri Acem gönlüdür."
"Hilm, iyi ahlâk ve üstün akıl sahipleri beni takip etsin. Onlardan sonra gelenler ve daha sonra gelenler sakın ihtilaf etmeyiniz ki, gönülleriniz de ayrılır. Sokak fitnelerinden de son derece sakınınız."
"Üç şey vardır ki, bunlardan biri kendisinde bulunmayan adamın hiç bir şeyine itibar etmeyiniz. Kendisini isyandan koruyacak takva, adi kimselerden kendini koruyacak hilm ve insanlarla geçinecek güzel ahlâktır."
"Ya Aişe rıfk ve yumuşaklıktan nasip alan, dünya ve ahiret hayırlarından nasibini almıştır. Rıfk ve yumuşaklıktan mahrum olan da dünya ve ahiret iyiliklerinden mahrum kalmıştır."
"Allahu Teala bir hane halkını sevdiği zaman, onların arasına yumuşaklık ve mülameyeti sokar da tatlı geçinirler."
"Doğrusu Allahu Teala mülayimdir, mülayemeti sever ve sert davrananlara vermediğini, mülayim davrananlara verir."
"Ya Aişe, yumuşak davran, Allahu Teala bir ev halkının iyiliğini murat ettiği zaman, onlara yumuşaklık yollarını gösterir."
"Herhangi bir kavmin başına geçip de o kavme karşı yumuşak davranıp rıfk ile muamele eden kimseye, Allahu Teala kıyamet günü rıfk ile muamele eder."
"Yumuşaklık bereket, sertlik ise uğursuzluktur."
Prof. Dr.
Haydar Baş
