İnsan Allah'tan nefha taşıyor
16.02.2004 00:00:00
Prof. Dr. Haydar Baş'ın kaleminden Hz. Mevlana
İnsan, Cenab-ı Hakk'ın iradesinin yeryüzündeki tahakkukunu gerçekleştirmekle mükellef büyük bir varlıktır. Allah'ın yeryüzündeki halifesi olmak suretiyle kulluğunu ortaya koyması gereken bu yüce varlık, şerefli bir mahluktur. Onun büyüklüğü nefha-i ilâhîyye'ye mahal olmasından ve Hakk'ın O'ndaki tecellisindendir. Beşer cihetiyle bir hiç olan, yokluğa mahkum olan insan, Allah Teala'nın kendisi için tayin ettiği yüce mevki ve gaye sebebiyle yaratılmışların en şereflisidir. Ancak insanı ve varoluş gayesini kavrayabilmek için, insanın yaratılışındaki nükteler ve hikmetleri kavramak gerekir. Bilindiği gibi insan Bezmi Elest'te önce ruh olarak yaratılmıştır. Bütün ruhlara Cenab-ı Hakk'ın, "Ben sizin Rabbiniz ve Halikınız değil miyim?" şeklinde tecelli eden suali, "Sen bizim Rabbimiz ve Hâlikımızsın" diye cevap bulmuştu. Bu husus Kur'an-ı Kerim'de şöyle anlatılır:
"Kıyamet gününde 'Biz bundan habersizdik' diyemeyesiniz diye Rabbin, Ademoğullarından, onların bellerinden zürriyetlerini çıkardı ve onları kendilerine şahid tuttu; dedi ki: 'Ben sizin Rabbiniz değil miyim?' (Onlar da), 'evet (Rabbimiz olduğuna) şahid olduk' dediler." Bu ayet-i kerime, insan ruhunun fıtrî olarak Allah'a yönelmek istediğini vurgulayan bir gerçektir. Ruhun itaatten yana olup Allah'a muhtaç olduğunu, huzurunun ancak Allah'a yönelmekle tahakkuk edeceğini anlatan bir hakikattir.
Daha sonra insan, çamur kalıbıyla inşa edilmiş ve bu kalıp, ruhla bütünleştirilmiştir. Orjinal ifadesiyle çamur kalıbına Cenab-ı Hak tarafından ruh üflenmiştir. İnsanın yaratılışı, yaratılış safhaları, kendisine verilen nimetler, ilâhî emaneti yüklenişi... Bütün bunların kulluk maksadıyla oluşu ve insanın Allah'a saygı duyması, itaat etmesi gerektiği Kur'an-ı Kerim'de anlatılır:
"Rabbin meleklere demişti ki: 'Ben çamurdan bir insan yaratacağım. Onun şeklini düzeltip ona ruhumdan üflediğim zaman, derhal ona secdeye kapanın.' Meleklerin hepsi bir bütün olarak secde ettiler. Yalnız iblis etmedi, büyüklük tasladı ve kafirlerden oldu."
Şimdi de insanın geçirdiği safhalara bakalım: "O ki (önce) sizi topraktan, sonra nutfe (sperm)den, sonra kan pıhtısından yarattı. Ardından sizi çocuk olarak (annelerinizin karnından) çıkarıyor. Nitekim güçlü çağınıza eresiniz, sonra da ihtiyarlar olasınız diye yaşatıyor. İçinizden kimi de daha önce öldürülüyor. Tefekkür imkânı sağlayıcı belli süreye erişmeniz ve aklınızı kullanıp Allah'ın bundaki hikmetlerini anlamanız için böyle yapıyor."
İnsan, Cenab-ı Hakk'ın iradesinin yeryüzündeki tahakkukunu gerçekleştirmekle mükellef büyük bir varlıktır. Allah'ın yeryüzündeki halifesi olmak suretiyle kulluğunu ortaya koyması gereken bu yüce varlık, şerefli bir mahluktur. Onun büyüklüğü nefha-i ilâhîyye'ye mahal olmasından ve Hakk'ın O'ndaki tecellisindendir. Beşer cihetiyle bir hiç olan, yokluğa mahkum olan insan, Allah Teala'nın kendisi için tayin ettiği yüce mevki ve gaye sebebiyle yaratılmışların en şereflisidir. Ancak insanı ve varoluş gayesini kavrayabilmek için, insanın yaratılışındaki nükteler ve hikmetleri kavramak gerekir. Bilindiği gibi insan Bezmi Elest'te önce ruh olarak yaratılmıştır. Bütün ruhlara Cenab-ı Hakk'ın, "Ben sizin Rabbiniz ve Halikınız değil miyim?" şeklinde tecelli eden suali, "Sen bizim Rabbimiz ve Hâlikımızsın" diye cevap bulmuştu. Bu husus Kur'an-ı Kerim'de şöyle anlatılır:
"Kıyamet gününde 'Biz bundan habersizdik' diyemeyesiniz diye Rabbin, Ademoğullarından, onların bellerinden zürriyetlerini çıkardı ve onları kendilerine şahid tuttu; dedi ki: 'Ben sizin Rabbiniz değil miyim?' (Onlar da), 'evet (Rabbimiz olduğuna) şahid olduk' dediler." Bu ayet-i kerime, insan ruhunun fıtrî olarak Allah'a yönelmek istediğini vurgulayan bir gerçektir. Ruhun itaatten yana olup Allah'a muhtaç olduğunu, huzurunun ancak Allah'a yönelmekle tahakkuk edeceğini anlatan bir hakikattir.
Daha sonra insan, çamur kalıbıyla inşa edilmiş ve bu kalıp, ruhla bütünleştirilmiştir. Orjinal ifadesiyle çamur kalıbına Cenab-ı Hak tarafından ruh üflenmiştir. İnsanın yaratılışı, yaratılış safhaları, kendisine verilen nimetler, ilâhî emaneti yüklenişi... Bütün bunların kulluk maksadıyla oluşu ve insanın Allah'a saygı duyması, itaat etmesi gerektiği Kur'an-ı Kerim'de anlatılır:
"Rabbin meleklere demişti ki: 'Ben çamurdan bir insan yaratacağım. Onun şeklini düzeltip ona ruhumdan üflediğim zaman, derhal ona secdeye kapanın.' Meleklerin hepsi bir bütün olarak secde ettiler. Yalnız iblis etmedi, büyüklük tasladı ve kafirlerden oldu."
Şimdi de insanın geçirdiği safhalara bakalım: "O ki (önce) sizi topraktan, sonra nutfe (sperm)den, sonra kan pıhtısından yarattı. Ardından sizi çocuk olarak (annelerinizin karnından) çıkarıyor. Nitekim güçlü çağınıza eresiniz, sonra da ihtiyarlar olasınız diye yaşatıyor. İçinizden kimi de daha önce öldürülüyor. Tefekkür imkânı sağlayıcı belli süreye erişmeniz ve aklınızı kullanıp Allah'ın bundaki hikmetlerini anlamanız için böyle yapıyor."
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
