Mayıstan sonra enflasyon düşer mi?

Geçtiğimiz yıl Mehmet Şimşek ile yeniden başlatılan ve küresel fon sahipleri tarafından dayatılan "finansal sıkılaştırma" dönemi tüm hızıyla devam ediyor.

Bu kapsamda yüzde 8,5'lerden devralınan politika faizi yüzde 50'lere kadar çıkartıldı ve görünen o ki, ihtiyaç duyuldukça artırılacağı ifade edilerek faiz artışlarının ucu da açık bırakıldı.

Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan, dün Merkez Bankası'nın enflasyon raporunu açıkladı. Rapora göre, mayıs ayında enflasyon zirveyi görecek ve yüzde 75-76 civarında olacak, ardından da düşüş eğilimine geçecek. Daha önce Mehmet Şimşek mayıs ayı enflasyonunun yüzde 73'ler seviyesinde olacağını belirtmişti. 

Merkez Bankası'nın yılsonu enflasyonu tahmininde de 2 puanlık bir artış var. Daha önce yüzde 36 olarak tahmin edilen yılsonu enflasyonu, yukarı yönlü güncellenerek yüzde 38'e revize edildi. Her ay bu tahminin yukarı yönlü revize edileceğini şimdiden söyleyebilirim, çünkü bugüne kadar hep öyle oldu.

Raporda belirtilen, "Para politikasındaki sıkı duruşumuzu fiyat istikrarı sağlanana kadar kararlılıkla sürdüreceğiz" ifadesi politika faizinin yüzde 50'lerde kalmayacağını gösteriyor.

Şimdi buradaki soru şu: Faiz bu kadar yüksekken ve ihtiyaç duyulduğunda daha da artırılacağı ifade edilirken mayısta yüzde 75'le zirve yapacağı söylenilen enflasyon sonrasında hangi matematikle düşüş eğilimine girecek?

Ki yüzde 50, politika faizi, bunun üreticiye yansıması yüzde 70-80 civarında.

Bu finansal maliyetle üretim yapabilen üreticinin bunun altında bir artışla ürününe fiyat vermesi sizce mümkün gözüküyor mu?

Ekonomi gözlerdeki ışıltı değildir, ekonomi bir bilimdir, matematiği vardır. Ekonomi, "enflasyon düşecek" kehanetiyle, müneccimlik mantığıyla yönetilemez.

Ekonomide diğer önemli bir konu ise, AKP iktidarı döneminde yaşanan adı konulmamış, gözlerden kaçırılmak istenen devasa devalüasyon. Yani paramızın diğer döviz kurları karşısında eriyip gitmesi, alım gücünün diplere inmesi. 

Bunu 2009 yılında tedavüle sokulan 200 TL'lik banknotla örneklendirebiliriz.

200 TL, geride kalan 15 yıldaki yüksek enflasyon ortamında satın alma gücünü büyük oranda kaybetti ve pula döndü. 

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verilerine göre Ocak 2009-Nisan 2024 tarihleri arasında tüketici enflasyonu yüzde 1.271 oldu. Yani 2009'daki 200 TL satın alma gücü bakımından artık 2.743 TL'ye karşılık geliyor. 

Tedavüle girdiği 1 Ocak 2009'da 130.5 dolara karşılık gelen 200 TL ile döviz bürolarına gidildiğinde artık yalnızca 6.1 dolar alınabiliyor. 200 TL'nin alım gücü aynı dönemde 93.1 Euro'dan 5.7 Euro'ya düştü.

2009'un Ocak ayında 45 litrelik bir arabanın deposu 126 lira 45 kuruşa doluyordu, 73 lira 55 kuruş ise vatandaşın cebinde kalıyordu. 

Ancak 15 yılda benzinin litresinin 2.81 TL'den 42.64 TL'ye ulaşması ile en büyük banknot artık 4.6 litre benzin almaya yetiyor.

2009'da en büyük banknot ile kilogram fiyatı 16 TL olan dana etinden 12.5 kilogram alınabiliyordu. Ancak et fiyatlarının 600 TL'ye dayanmasıyla artık yarım kilogram et bile alınamıyor. 

Kuzu etinin fiyatı ise 15 yılda 13.9 liradan 702 liraya ulaştı. 

Zeytinyağının litre fiyatı ise aynı dönemde 11.1 liradan 394 TL'ye yükseldi. 

Beyaz peynirin kilogram fiyatı 2009'da 10.8 TL iken bugün 567 TL'ye çıktı. 

Adedi 24 kuruş olan yumurta bugün 5.49 TL'ye, litresi 1.8 TL olan sütün litre fiyatı da 40 liraya ulaştı. Domatesin kilogram fiyatı 1.6 TL'den 39 TL'ye, patatesin ise 75 kuruştan 35 TL'ye yükseldi. 

Zeytinin kilogram fiyatı da 8.9 TL iken 15 yılın sonunda 312 TL'ye, herkesin sofrasında olan 200 gram ekmeğin fiyatı da 40 kuruştan 10 TL'ye yükseldi. 

Çayın kilogram fiyatı da 11 TL'den 147 TL'ye ulaştı.

55 Euro ile Almanlar temel gıda maddelerinden kilolarca alabilirken, 55 lira ile Türkler, gram ya da adetle alışveriş yapmak zorunda kalıyor. 

Almanya'da 13.95 Euro olan 1 kilogram beyaz peynirden 55 Euro ile 3.9 kilogram peynir alınabilirken, Türkiye'de ise kilogramı 567.52 TL olan beyaz peynirden 55 liraya yaklaşık 2 dilime denk gelen 96.9 gram peynir alınabiliyor. 

Almanya'da asgari ücret olan 2.054 Euro maaş alan bir çalışan, Berlin'de bir markette 55 Euro ile 275 adet yumurta alabiliyor. 

İstanbul'da ise asgari ücret alan bir çalışanın 55 lirası sadece 10 adet yumurta satın almaya yetiyor. Aynı şekilde Berlin'de bu para ile 9 kilogram kemiksiz tavuk eti almak mümkün, İstanbul'da ise tavuk bonfilenin kilogram fiyatı 200 lirayı buluyor. 55 lira ile sadece 275 gram tavuk bonfile market sepetine atılabiliyor. 

Berlin'de 55 Euro ile 34.5 litre yarım yağlı süt alınabilirken, İstanbul'da ise 55 lira yalnızca bir litre süte karşılık geliyor. 

55 Euro ile Almanya'da 6.8 kilogram kıyma ve 18 kilogram salatalık alınırken; Türkiye'de ise 55 TL, 100 gram kıyma veya 2 kilogram salatalığa denk geliyor.

Özetle ifade etmek gerekirse, AKP hükümetinin öyle ya da böyle 22 yıldır uyguladığı ekonomi politikaları Türk vatandaşlarını perişan etti, borç batağına soktu, sefalete sürükledi.

Mevcut yanlış politikalarla sorunların çözümü imkansız. Devletimizi güçlü devlet, milletimizi de onurlu ve güçlü bir millet yapmak istiyorsak, bunun yol haritası Milli Ekonomi Modeli, adresi ise Bağımsız Türkiye Partisi (BTP) ve lideri Hüseyin Baş'tır.