Platin zengini Türkiye

Türkiye'nin maden zengini olduğunu bilmeyen yok ama bu "maden zenginliği"nin sınırlarını tam olarak bilenlerin sayısı fazla değil. Türkiye'de "bor" madeninin "stratejik bir maden" olduğu ve önümüzdeki asırda dünyada petrol savaşları yerine "bor savaşları" yapılacağını bu gazete yıllardır dile getiriyor. Ama vatandaşımız ve devletimiz bu gerçeğin farkına daha yeni yeni varıyor. Birçok devlet görevlisinin bu gerçeğin farkına ancak "Metal Fırtına" isimli politik bilim kurgu romanından sonra varmaları ise Türkiye adına gerçekten esef verici bir durum.

Türkiye'de sadece bor madeni yok, onun gibi onlarca "stratejik maden" yatıyor topraklarımızda. Platin de bunlardan birisi.

"Oldukça yumuşak, dövülerek yassılaştırılabilen, sünek, kopma dayanımı yüksek, beyaz-gri bir katı olan Platin özellikle çok ince ufalandığı zaman gazları geçirir ve yüzeyine yakın alanda gazları, özellikle hidrojeni önemli ölçüde yoğunlaştırır; bu sırada ısı açığa çıkarak akkor hale gelir ve dolayısıyla patlayıcı karışımların tutuşmasına yol açar." (Büyük Larousse)

Şu an dünyada Güney Afrika, Kuzey Amerika ve Rusya'da yaygın olan Platin madeni mücevher alanında, kimya sanayinde, elektrik ve elektronik sanayinde, cam sanayinde ve tank yapımında kullanılıyor. Tank yapımında vazgeçilmez bir konumda oluşu Platin madenini silah sanayinde çok kritik bir konuma oturtmuştur.

Erciyes Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü Fizikokimya Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Abdullah Çoban, Türkiye'nin 3 farklı bölgesindeki dağlık ve kayalık alanlarında aynı hat üzerinde 3 ayrı platin madeni tespit ettiklerini söylüyor. Çoban 3 yıl üzerinde çalıştıktan sonra 300 kilometrekarelik bir platin sahası keşfettiğini belirterek, konuyla ilgili her türlü analiz raporlarının mevcut olduğunu dile getiriyor.

Türkiye'de maden arama ve tektik konularında yetkili olan TÜBİTAK VE MTA 'nın (Maden Teknik Arama) "Ülkemizdeki alpin tip bazik-ultrabazik kayaç topluluklarının, platin grubu mineralleri için dünya genelinde ekonomik beklentiler sergilemediği" gerekçesiyle "Türkiye'de bilinen platin cevherleşmesi yoktur" sonucuna vardıklarını hatırlatalım.

Önümüzdeki 10 yıl içinde altın, gümüş, demir-çelik gibi madenlerle birlikte platin madeninin de fiyatlarında ciddi oranda artış olacağı kesin. Platin madeninin yaygın olduğu Güney Afrika'daki rezervlerin tükenmek üzere olduğunu, Kuzey Amerika'daki rezervlerin ise zengin olmadığını ifade eden Abdullah Çoban, şu an en önemli rezervin Rusya'da bulunduğuna işaret ediyor ve ekliyor: "Platin tonda 3 gram bulunması halinde "ekonomik" olarak değerlendirilir ve işlenmemiş platinin kilosu 600-700 dolara satılır. Türkiye'nin 3 farklı bölgesinde, aynı hat üzerinde 3 ayrı platin madeni tespit ettik. Bu hat, toplam 600 kilometre uzunluğunda. TÜBİTAK ve MTA, platin analizlerini yapamıyor. Ancak biz, Erciyes Üniversitesi Teknoloji Araştırma Merkezi'nde, bulduğumuz platin sahasından aldığımız numuneleri WDX metoduyla analiz ettik. 1 ton cevherde 10.5 kilogram platin, 500 gram-17.5 kilogram arasında radyum, paladyum, osmiyum ve iridyum gibi kıymetli elementler bulunuyor.''

Bu cümleleri daha anlaşılır bir dille açalım:

Bir tonda 3 gram Platin bulunması yeterli iken Türkiye'deki platin oranı bir tonda 19 kilo 980 gram olarak saptanmış. Platin zengini Rusya'da bile bu oran bir tonda sadece ve sadece 15 gram.

Abdullah Çoban 47 ayrı yöreden 700 numuneyi tahlil ettirdiğini ve numune sonuçlarını son teknoloji WDX ve XRD cihazlarıyla test etme aşamasında olduklarını ifade ediyor. MTA'nın yaklaşımı ise oldukça olumsuz. Türkiye'nin platin zengini olduğuna bir türlü inanmak istemiyorlar, işi yokuşa sürüyorlar.

Platin'le ilgili önemli bir tehlikeyi de unutmamak gerekiyor: Bu değerli madeni yabancılar kapabilir.

ABD, Güney Afrika, Fransa, İngiltere, Kanada ve İsrail firmalarının Türkiye'nin her bölgesinde maden aradığına dikkat çeken Çoban, Maden Kanunu acilen değiştirilmezse platin madenini bu kurtlara kaptırabileceğimiz uyarısında bulunuyor.

Borç batağı içinde debelenen Türkiye'nin tüm iç ve dış borcunun kat be kat fazlası platin madeni ile karşılanabilir. Ama önce Türkiye'nin, zenginliklerine inanması gerekiyor.