logo
11 TEMMUZ 2025

Anlaşma devletlerinin Cemal Paşa umudu

30.12.2008 00:00:00
Doğudaki Ermeni sorununu kendi lehinde halletmek isteyen Rusya Hükümeti Zavrief'i Avrupa'ya gönderir. Zavrief Fransa ve İngiltere'deki Ermeni işadamları, aydınları ve önderleri ile görüşmeler yapar. Avrupalı Ermeni aydınları Zavrief'e şu düşünceleri anlatırlar: "Ermeni aydınları, Cemal Paşa'nın, Ermenilere karşı iyi davranması, onları geniş ölçüde koruması ve bu yüzden hükümetle arasında bazı çekişmeler olması üzerine, bazı Ermeni ileri gelenlerinin de onu elde etmenin mümkün olacağına inanmalarını?" gibi. Zavrief, Ermeni aydınlarının bu düşüncelerini 11 Aralık 1915'de, Bükreş Büyük Elçisi Poklevski ve hariciye danışmanı Gülgeviç vasıtası ile Sazonof'a (Rusya dışişleri bakanı) bildirir. Sazonof, Cemal Paşa konusunu resmen ele alarak 25 Aralık 1915'de İngiltere, Fransa ve İtalya elçiliklerine şu öneriyi göndererek hükümetlere bildirmelerini ister: "İstanbul Ermeni çevreleri bildiriyor ki güya, eğer devletler kendisine aşağıdaki şartları teklif edecek olurlarsa Cemal'i İstanbul hükümeti aleyhine açık bir ayaklanmaya meylettirmek için ümit vardır: 1-Sultanın başkanlığı altında Suriye, Paletsin, Suriye, Irak Arabistan ile Ermenistan ve Kürdistan muhtar eyaletlerinden mürekkep olacak olan Osmanlı Asya'sının masuniyet ve bağımsızlığını tekellüf ederler.2-Babadan oğla veraset yolu ile geçmek üzere Sultan olarak Cemal Paşa'nın ilan edilmesi.3-Cemal Paşa, İstanbul Hükümetini ve sultanı Almanların elinde esir ve binaenaleyh mülga sayarak bunlar aleyhinde sefer açmayı taahhüt ediyor.4-Onun İstanbul üzerine sefer etmesi halinde devletler onu silah, erzak, teçhizat ve topçu ile teçhiz edeceklerdir.5-Savaşın sonunda devletler, Cemal'e mali yardım yapacaklardır.6-Cemal İstanbul ve Boğazların zayiine razı olacak.7-Cemal şimdiden itibaren Ermenileri kurtarmak ve savaşın sonuna kadar onları beslemek için tedbir almayı üstlenir."Zavrief'in Ermeni aydınları ile kurduğu ilişki neticesinde elde ettiği düşünceleri, Rus Dışişleri bakanlığının yukarıdaki önerisiyle resmiyete koyması, Anlaşma gurubu devletlerini siyasi yönden etkiler. Bunlar şunlardır:1-Osmanlı Asya'sının paylaşımı ile ilgilenirler.2-Osmanlı Asya'sının paylaşılması konusunda birbirlerine karşı duydukları şüpheler tartışmaya açılır.3-Anlaşma gurubu devletlerinin, Osmanlı siyasetçileri ile olan temasları ve Osmanlının iç siyasetini nasıl gördüklerinin açığa vurulması.Cemal Paşa'nın kendi hükümetine karşı ayaklanması ve Sazonof tarafından destek verilmesi önerisini İtalya resmen kabul eder. Fransa, Çukurova, Suriye, Paletsin bölgelerindeki çıkarları dolayısı ile reddeder. İngiltere de Şerif Hüseyin'e verdiği destek sözünden vazgeçmeyi çıkarlarına aykırı gördüğünde reddeder. İzvolski İngiltere ve Fransa'nın ret cevaplarını 29 Aralıkta gerekçeleri ile Sazonof'a bildirir.Sazonof, 30 Aralıkta 1915'de karşılık vermek için İzvolski'ye uygulanması için bir tel çeker: "Cemal'in isteklerini himaye etmiyorum? Cemal ile yapılan müzakerat neticesinde Türkiye'de meydana gelecek kargaşa ve fesat çıkacağını, neticede Mısır saldırısının duracağını,Ermeni ideallerinin kararlaştırılması için gerekli ortamın doğacağı? İngiltere ve Fransa'ya temin ediniz ki onların isteklerine karşın olmadığımı, bizimle birlikte savaşın yükünü çeken bağlaşıklarımızdan hiç birinin herhangi bir hakkının küçültülmesine izin vermeyeceğim?" Alman yenilgisinden sonra Rusya, askeri güç ile yapamadığını fesat ve kargaşalık çıkararak, Boğazlar ve Doğu Anadolu'ya sahip olmaya dayanan bir siyaset izliyor. Böylece Boğazlar yolu ile batıdan gelecek yardımı alabileceğini düşünüyor?
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
Yorumlarınızı paylaşın

--
 
Ahmet Oğuz Bahadır / diğer yazıları
Mısır'dan 'Avrupalı İmamlar'ın İsrail ziyaretine tepki
'Utanç verici bir manzara'
Mısır ve Çin'den 'milli paralarla ticaret' hamlesi
3 anlaşma imzalandı
ABD, Kanada'ya yüzde 35 ilave vergi uygulayacak
Trump: 1 Ağustos'ta başlıyor
Erdoğan'dan kritik atamalar
Üniversitelere rektör atadı
4 kişideki para 750 milyon kişiden fazla
İşte gelir adaletsizliğinin geldiği nokta
Mahmud Halil'den, Trump yönetimine tazminat davası
21 Haziran'da serbest bırakılmıştı
Ortalık karıştı
Otel faciası davasında gerginlik
'TRT'den yayınlayın'
Özel 'Hodri meydan' dedi
CHP avukatları istedi
Kurultayın iptali davası ertelendi
Adıyaman Belediye Başkanı Tutdere de görevinden uzaklaştırıldı
Ev hapsi ve adli kontrol kararı verilmişti
Beştepe'de açılım buluşması
Erdoğan Bahçeli'yi kabul etti
12 askerimiz nasıl şehit oldu?
Milli Savunma Bakanlığından açıklama
Bu vahşete kim dur diyecek?
Gazze'ye son 24 saatte 180 hava saldırısı
Vadedilmiş topraklar yalanı tescillendi
BOP'un dayanağı yapmışlardı
Yoğun bakımdaydı
Murat Çalık anjiyoya alındı
Mısır'dan 'Avrupalı İmamlar'ın İsrail ziyaretine tepki
'Utanç verici bir manzara'
Mısır ve Çin'den 'milli paralarla ticaret' hamlesi
3 anlaşma imzalandı
ABD, Kanada'ya yüzde 35 ilave vergi uygulayacak
Trump: 1 Ağustos'ta başlıyor
Erdoğan'dan kritik atamalar
Üniversitelere rektör atadı
4 kişideki para 750 milyon kişiden fazla
İşte gelir adaletsizliğinin geldiği nokta
Mahmud Halil'den, Trump yönetimine tazminat davası
21 Haziran'da serbest bırakılmıştı
Ortalık karıştı
Otel faciası davasında gerginlik
'TRT'den yayınlayın'
Özel 'Hodri meydan' dedi
CHP avukatları istedi
Kurultayın iptali davası ertelendi
Adıyaman Belediye Başkanı Tutdere de görevinden uzaklaştırıldı
Ev hapsi ve adli kontrol kararı verilmişti
Beştepe'de açılım buluşması
Erdoğan Bahçeli'yi kabul etti
12 askerimiz nasıl şehit oldu?
Milli Savunma Bakanlığından açıklama
Bu vahşete kim dur diyecek?
Gazze'ye son 24 saatte 180 hava saldırısı
Vadedilmiş topraklar yalanı tescillendi
BOP'un dayanağı yapmışlardı
Yoğun bakımdaydı
Murat Çalık anjiyoya alındı
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2025

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.