Mehmet Sait Halim Paşa, Mısır Paşası Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın torunudur. Kök itibarı ile Malatya'nın Arapkir kasabası Türklerindendir. 1863 de Kahire'de doğmuştur. İyi bir eğitim almıştır. Arpça, Farsça, Fransızca ve İngilizce öğrenmiştir. Üniversite öğrenimini İsviçre'de yaptı. Almış olduğu yüksek öğrenim ve bilgisinden dolayı 1888 yılında çok genç yaşta olmasına rağmen ŞURAY-I DEVLET AZALI?INDA görevlendirilir. 1900 yılında da Rumeli Beylerbeyliği görevine getirilir. Düşünce yapısı itibarı ile akılcı, pozitif ve demokrasiye inanan bir insandır. Tanzimat'tan beri yapılan yenlikleri de yetersiz görür. Bu nedenle göz hapsine alınır. Jurnallenir. Evinde yapılan armada iktidarca muzır olan yayınlar yakalanınca görevinden alınır. Mısır'a gider, daha sonra Avrupa'ya geçer. Düşünceleri ile Meşrutiyetçileri destekler.1908'de II. Meşrutiyet ilan edilince İstanbul'a döner. Yeni hükümet onu Meclis-Ayan üyeliğine görevlendirir. 1912'de İttihat Terakki fırkasının umumi katipliğine getirilir. Mahmut Şevket Paşanın şahadetinden sonra 1913 yılında Sadaret Kaymakamlına tayin edilir. Sadrazam Hüseyin Hilmi Paşanın Viyana'da bulunduğu sırada sadrazam olarak atanması üzerine, Sadaret Kaymakamı Sait Halim'in Sadrazamlık makamına vekalet etmesi istenir. Fakat o, vekalet görevini kabul etmeyerek istifasını vermesi üzerine asaleten Sadrazam olarak atanır. Mehmet Sait Halim Paşa, kabineyi kurarken, Avrupa diplomasisini çok iyi bildiğindenHariciye nazırı atamayarak bu görevi de kendisi üstlenir. En büyük nedeni de Avrupa Emperyalistlerinin, Osmanlı hakkındaki siyasi düşüncelerini çok iyi bildiği için üstlenir.Balkan devletleri, Osmanlıdan aldıkları toprakları kendi aralarında dengeli bir şekilde taksim edemeyince Sırbistan, Yunanistan ve Romanya Bulgaristan'a saldırarak ikinci Balkan savaşını başlatırlar. Edirne'den, Bulgar ordusu çekilince Osmanlı Ordusu şehre girerek işgal eder. Bulgarlar daha sonra elçi göndererek görüşmelere başlarlar Neticede Meriç Nehri hudut olarak kabul dilerek anlaşma imzalanır. 29 Eylül 1913.28 Haziran 1914'de Bosna'da Avusturya Veliahti bir Sırp milliyetçisi tarafından kurşunlanarak öldürülünce Avrupa barışı tehlikeye girer. Az bir zaman sonra Avusturya Macaristan imparatorluğunun, Sırbistan'a saldırması üzerine Birinci Genel Savaş başlar.Mehmet Sait Halim Paşa savaş başlayınca barış yanlısı bir siyasa imzalar. Bu arada Osmanlı Devletini, Avrupalı emperyalistlere açık bir sömürge haline getiren ve ekonomik kalkınmasını engelleyen Kapitülasyonları 9 Eylül 1914'de Paris ve Berlin Kongrelerinin Kapitülasyonlarla ilgili maddelerini kaldırarak resmen kaldırıldığını ilan eder. Fakat daha sonra müttefikimiz olan Almanya itiraz ederek karşın olur. Hatta Osmanlı devletini tehdit eder. İyi bir diplomat olan Sadrazam bu işi diplomatik yollarla halleder. Akdeniz'de Anlaşma gurubu devletleri donanmasının takip ettiği Goben ve Breslav isimli Alman zırhlıları, Çanakkale Boğazından, Marmara'ya geçerek Osmanlıya sığınır. Bahriye nazırı Enver Paşa, bu iki gemiyi, anlaşma gurubuna karşı sahiplenir. İngiltere ve Fransa bu durumu protesto eder. Sadrazam gemilerin Almanya'dan satın alınarak Osmanlı donanmasına katıldığını bildirir. İngiltere Hükümeti Gemileri satın aldıysanız bile mürettebatının teslimini ister. Bu konuda diplomasi hareketleri devam ederken, Harbiye Nazırı Enver Paşa,Hükümete haber vermeden Alman gemilerinin, Amiral Suson komutasında Kara Denize çıkmalarını ve Rus Donanmasına ve Rus Limanlarının saldırmalarını sağlar Bu olaydan Enver paşadan başka İç işleri Bakanı Talat bey ve Bahriye Nazırı Cemal Paşadan başka, Padişah, Sadrazam ve hükümetin diğer nazırlarının haberleri yoktur.
Ahmet Oğuz Bahadır / diğer yazıları
- Erzincan ateşkesi ve sonucu / 14.02.2011
- Bolşevik Rusya'nın Ermeni siyaseti / 12.02.2011
- Savaş şurası'nda alınan kararlar - II - / 10.02.2011
- Savaş şurası'nda alınan kararlar / 09.02.2011
- Alman - Gürcü işbirliği ve amaçları / 06.02.2011
- Başkan Wilson'un ince hesapları / 05.02.2011
- Başkan Wilson'un siyasi amaçları / 04.02.2011
- Brest Litovks Konferansı'na İngiltere'nin tepkisi - II / 03.02.2011
- Brest Litovks Konferansı'na İngiltere'nin tepkisi - I / 02.02.2011
- Mustafa Kemal'in Almanya seyahati / 01.02.2011
- Bolşevik Rusya'nın Ermeni siyaseti / 12.02.2011
- Savaş şurası'nda alınan kararlar - II - / 10.02.2011
- Savaş şurası'nda alınan kararlar / 09.02.2011
- Alman - Gürcü işbirliği ve amaçları / 06.02.2011
- Başkan Wilson'un ince hesapları / 05.02.2011
- Başkan Wilson'un siyasi amaçları / 04.02.2011
- Brest Litovks Konferansı'na İngiltere'nin tepkisi - II / 03.02.2011
- Brest Litovks Konferansı'na İngiltere'nin tepkisi - I / 02.02.2011
- Mustafa Kemal'in Almanya seyahati / 01.02.2011