Ekonomi borçla döndürülemez
26.04.2019 00:00:00
Türkiye yıllardır siyasilerimizin "sürdürülebilir borçlanma" adını verdiği borçlanmaya dayalı bir yöntemle ekonomisini döndürmeye çalışıyor.
Özellikle AKP iktidarı döneminde bu kapsamda büyük bir borç artışı yaşandı; 2002 yılında 220 milyar dolarlar seviyesinde olan toplam borç, bugün 1 trilyon doların üzerine çıkmış oldu.
AKP dönemindeki toplam büyüme rakamlarına bakın, borçlanmadaki artış oranı bu büyümeden kat kat daha fazladır. Bir de gerçekte bu büyüme rakamlarının "hormonlu" olduğunu dikkate aldığınızda, durum çok daha vahimdir.
Düne kadar Türkiye'nin içinde bulunduğu borç sarmalından hiç söz etmeyen küresel kuruluşlar, bugünlerde ağızlarındaki baklaları çıkarmaya başladılar.
Birçok yazımızda ifade ettik; küresel odaklara bağımlı olan bu tarz siyasi anlayışların mutlaka bir miadı vardır ve bu miad dolunca, bugüne kadar sizleri menfaatleri gereği sizin yanınızdaymış gibi görünenler bir anda sizin karşınıza geçip, gizledikleri gerçekleri dökmeye başlarlar. Siz de "neler oluyor" diye telaşa kapılırsınız, ama iş işten geçmiştir.
Endişe ve telaş sizlerin daha büyük hatalar yapmanıza neden olur.
Türkiye son zamanlarda artık eskisi gibi borç para bulamıyor. Piyasaya sürdüğü parası, dışarıdan borç alınan dolara bağımlı olan Türkiye, ülkedeki para darlığı ile dışarıdan borç para bulamama arasında sıkışıp kalmış durumda…
Geçici yöntemler denemeye devam ediyor.
Örneğin Merkez Bankası'nın (MB) rezervlerini eriterek kamu bankalarının yükünü hafifletmeye ve MB üzerinden piyasadaki sıkışıklığı bir nebze azaltmaya çalışıyor.
Bu konuyla alakalı Uluslararası Finans Enstitüsü Baş Ekonomisti Robin Brooks, kamu bankalarının daha fazla likidite sağlamak için liradaki oynaklığı artırma pahasına ülkeyi maceraya sürüklediğini belirtti.
Brooks, Türkiye'nin dünyada terkedilen "kredi kaynaklı büyüme"de gelişmekte olan ülkeler içinde lider olduğunu söyledi.
2017 yılında hükümetin kurduğu Kredi Garanti Fonu'yla geçen yaz yaşanan kredi krizine zemin hazırladığını belirten Brooks, "Türkiye'nin kredi bağımlı büyümesini milli gelirde ani yükseliş ve düşüşlere yol açtığı için eleştiriyoruz. Türkiye bu modeli bir an önce terketmeli" ifadesine yer verdi.
Küresel piyasaların Türkiye'deki kredi büyümesini fonlayabilecek durumda olmadığına dikkat çeken Brooks, Mart sonunda Türkiye'deki finansal piyasalarda ikinci bir ani duruş yaşandığını, ekonomideki küçülmenin ikinci çeyrekte de devam edeceğini ifade etti.
Brooks'un "Küresel piyasaların Türkiye'deki kredi büyümesini fonlayabilecek durumda olmadığı" uyarısı oldukça önemli…
Küresel piyasalar; dünyanın yarı nüfusuna sahip BRICS devletleri başta Çin ve Rusya olmak üzere Milli Ekonomi Modeli ile tüketim merkezli bir ekonomik denge sistemine geçince, bu modelin Milli Paralarla Ticaret formülüyle de doları devre dışı bırakınca, ciddi bir krizin içine girdiler. Sömürü düzenleri bozuldu ve kendi dertlerine düştüler.
Brooks'un da altını çizdiği gibi Türkiye gibi ülkeleri fonlayabilecek durumları da kalmadı. Kısaca, Türkiye'nin kapitalist siyasilerinin güvendiği dağlara kar yağdı, para muslukları kesildi.
Şu veriler de çok önemli:
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, kamu bankalarının kredi hacmi 28 Aralık-12 Nisan döneminde tam 98,8 milyar TL arttı. Merkez Bankası'nın anketine göre, yeni kredilerin büyük bir kısmı borçların yeniden yapılandırılması için kullanılıyor.
ABD Merkez Bankası (FED) eski ekonomisti Erkin Şahinöz de, kamu bankalarının yeni yatırım ya da tüketim için değil eski batıkları kurtarmak için kredi verdiğine, yeni batık krediler yaratıldığına dikkat çekiyor.
Faizli borç ile üretim ve tüketim bile doğru değilken, açıklamalara göre bir de faizli borçla batak borçlar kapatılmaya çalışılıyor.
Türkiye batışın da batışını yaşıyor.
Gelinen noktada bugün Türkiye'de pahalılık ve gelir darlığı sebebiyle sağlıklı bir tüketim yok, dolara ve ithal girdilere bağımlılık, yüksek faiz, pahalı enerji, bunlara bağlı yüksek maliyetler sebebiyle de sağlıklı bir üretim yok. Prof. Dr. Haydar Baş'ın ifadesiyle bu şartlarda sıfır faizli krediyle bile iş yapsan batarsın.
Peki, çözüm ne? Her zaman ifade ediyoruz ve ifade etmeye de devam edeceğiz; tek çözüm Prof. Dr. Haydar Baş'ın Milli Ekonomi Modeli'dir.
Sayın Baş'ın Milli Para anlayışı, yerli madencilik ve enerji anlayışı üretimi cazip kılmakta, gelir adaletini sağlayacak sosyal devlet projeleri de geniş bir pazar imkanı sunmaktadır. Sağlıklı üretim de, tüketim de ancak MEM'le sağlanır.
Türkiye olarak Prof. Dr. Baş'ı dinlememeye hala devam ediyoruz; batık kredileri kurtarmak için Merkez Bankası'nı da batırmaya çalışıyoruz. Merkez Bankası da battı mı, Sayın İbrahim Berk'in ifade ettiği gibi, Türkiye'ye konkordato ilan etmek kalır.
İçimizden çıkan Hazine'nin büyüklüğüne bakın, bu Hazine'ye inatla sırt dönerek geldiğimiz seviyesizliğe bakın.
Murat Çabas / diğer yazıları
- Vatandaşın refahı için maaşa zam yapmamak! / 24.04.2024
- Bugün ulusal egemenliği kazandığımız gün / 23.04.2024
- Asılla vekil arasındaki gelir uçurumu! / 20.04.2024
- Enflasyon ve cari açık bahanesiyle fakirleştiriliyoruz! / 19.04.2024
- Türkiye ekonomisi böyle gitmez! / 17.04.2024
- Sevgiliye vuslatın 4. yıl dönümü / 16.04.2024
- İngiliz gazetesinden Türk siyasetine ayar! / 09.04.2024
- ‘Boş tencerenin yıkamayacağı iktidar yoktur’ / 06.04.2024
- Seçimde katmerli adaletsizlik / 05.04.2024
- BTP oylarını artırdı / 03.04.2024
- Bugün ulusal egemenliği kazandığımız gün / 23.04.2024
- Asılla vekil arasındaki gelir uçurumu! / 20.04.2024
- Enflasyon ve cari açık bahanesiyle fakirleştiriliyoruz! / 19.04.2024
- Türkiye ekonomisi böyle gitmez! / 17.04.2024
- Sevgiliye vuslatın 4. yıl dönümü / 16.04.2024
- İngiliz gazetesinden Türk siyasetine ayar! / 09.04.2024
- ‘Boş tencerenin yıkamayacağı iktidar yoktur’ / 06.04.2024
- Seçimde katmerli adaletsizlik / 05.04.2024
- BTP oylarını artırdı / 03.04.2024
