Stokholm Konferansı'nın etkileri - II

27 Mayısta Fransız Sosyalist Partisinin kongresinde Uluslararası Stokholm Sosyalist Konferansına oy birliği ile katılma kararının alınmasından Fransa hükümeti tedirgin olur. Çünkü bu kongrede, emperyalist savaş amaçlarına tamamen karşın olan ve dünya barışının gerçekleşmesini isteyen KATKISIZ VE ÖDENEKSİZ barış ilkesinin kabul edilmesi Ribo hükümetinin askeri ve siyasi programlarına aykırı idi. Rusya'da ise, Fransa sosyalist partisinin 27 Mayıs kararları Rus halkında büyük bir coşkunluk yaratarak kutlama yürüyüşleri yapılır. 7 Mayıs 1917'de Alman sosyalist partisi Başkanı, Başbakan BETMAN HOLVEG ile görüşmesi sırasında ona Rayştang'da (Alman Meclisi) KATMASIZ VE ÖDENEKSİZ BARIŞ İLKESİNİ politik bir düşünce olarak benimsediğini söylemesini ister. Bunu yaparsanız hem Rusya ile ayrı barış yolu açılmış olur, hem de azınlıkta olan Fransız sosyalistlerine yardım ederek halk desteği ile çoğunluğa geçmesini sağlayarak Fransa düşmanlığını kırmış olursunuz. Bu gelişme de Almanya'ya barış getirir der. Betman Holveg 15 Mayıs'ta Rayştang'da konuşma yaparken Rusya ile ilgili konularda, orada gelişen siyasi olayları değerlendirerek Rusya'nın özgürce davranışlarına saygılı olduğunu ve mutlaka onlarla ayrı bir barışa gidilmesi düşüncesini açıklar. Fakat KATKISIZ VE ÖDENEKSİZ BARIŞ İLKESİNDEN söz edemez. Betman Holveg'in bu davranışı Alman sosyalistlerinde olduğu gibi Rus Devrimcilerinde de büyük bir hayal kırıklığı yaratır. Hatta Ruslar, Alman işgali altındaki Rus topraklarından işgalin kalkmayacağını düşünerek Almanya için kızgınlık gösterileri yaparlar. Fransız sosyalist partisinin kongresinde ULUSLARARASI STOKHOLM SOSYALİST KONFERANSINA oy birliği ile katılma kararı savaşan orduyu da aşırı bir şekilde etkiler. 1914 Haziranından beri savaşan ordunun yorgunluğuna ve acılarına KATKISIZ VE ÖDENEKSİZ BİR BARIŞ ümidi bir ilaç gibi gelir. Ordularda da bir coşkunluk yaratır. Bu coşkunluğun etkisi ile askeri disiplin de bozulur. Bu gelişme üzerine General PETEN Fransız sosyalistleri, Alman ülküdaşları ile görüşürse orduyu disiplin edemeyeceğini, askerin silah bırakabileceğini, bu durumda askerin baskısı ile bir bırakışmaya (mütarekeye) gidilebileceğini 31 Mayıs 1917 tarihli bir raporla bildirerek hükümeti uyarır. Başbakan Ribo ve hükümeti telaşlanarak konuyu meclise götürürler. Konu 1 HAZİRAN 1917 GÜNÜ Fransa meclisinde görüşülür ve meclis oy çoğunluğu ile sosyalistlerin, Uluslar arası Stokholm sosyalist Konferans'a gitmelerini önlemek için pasaport verilmemesi kararını alırlar. Bu karar Rusya'da duyulunca başta Rus sosyalist Önderlerinden İçişleri Bakanı ve Rus halkı büyük üzüntü duyarlar. Çünkü emperyalist düşüncelerin ürettiği bu tip baskıların, Kongreden çıkabilecek bir barış kararının uygulanamayacağı endişesine kapılırlar. 2 Haziran 1917 günü Alman Sosyalist Delegeler Stokholm'e gelirler ve kongre çalışmalarına katılırlar. Avusturyalı sosyalist delegeler Alman delegelerden önce gelmişti. Alman delegelerinde gelmesi üzerine Avusturyalı Sosyalist önderlerden Dr. ADLER kürsüye çıkarak şu düşünceleri ileri sürer: "Ulusların kendi keskilini elde etmeleri hakkı bir budalalıktır. En ufacık bir ulusa bile her bakımdan bağımsız olabileceği kanısını vermek kötü bir yoldur. İvedilikle görüşülmesi gereken iş ateşi kestirmektir." Dr. Adler bu düşüncesi ile küçük uluslara özgürlük hakkının verilmesini istemiyor. Çünkü Avusturya İmparatorluğu büyük ve küçük birçok ulusun, Katolik Kilisesinin hukukunun mezhep birliği ilkelerine göre kurulmuş kutsal bir imparatorluktur. Ulusların kendi keskilini elde etmelerinin anlamı, ulusların özgürlüğünün açık bir ifadesidir. Uluslara özgürlüklerini verilmesi sonucunda Cermen egemenliğinde Avusturya İmparatorluğunu meydana getirmiş olan uluslardan Macarların, Slavların, Çeklerin ve İtalyanların ayrılarak ulusal devletlerini kurmaları demekti.