Abdestin mahiyeti ve faziletleri (4)

Abdest başlı başına bir ibadet, başlı başına bir terapi, başlı başına ruhi bir tedavi özelliği de taşır. Muhterem Haydar Baş hocamızın ilmihalinde geçen bir hadis-i şerifte abdestin psikolojik rahatlık sağladığı da haber verilmiştir: 

"Biriniz uyuduğu zaman şeytan, başının ense kısmına üç düğüm atar. Her düğümde de 'Üzerine uzun bir gece olsun (uyu!)' der. Uyanıp da Allah'ın adını andığı zaman, düğümlerin biri çözülür, abdest aldığında ikincisi çözülür, namaz kıldığında ise düğümlerin hepsi çözülür. Böylece sabahleyin dinç ve neşeli olarak kalkar. Aksi halde (yani bunları yapmazsa) tembel ve morali bozuk olarak kalkar."

Urve b. Muhammed es-Sa'dî'nin yanına girdik. Bir adam konuşurken onu kızdırdı. Bunun üzerine (Urve) kalktı hemen abdest aldı. Sonra şöyle dedi: "Babam bana, dedemden, o da Atiyye'den nakletti: (Atiyye) dedi ki: Peygamber (s.a.a.) bana şöyle dedi: Öfke şeytandandır. Şeytan ise ateşten yaratılmıştır. Ateşi söndüren de sudur. Onun için sizden biri öfkelendiği zaman hemen kalkıp abdest alsın!

"Sizden biriniz, namaz kıldığı yerden abdestini bozmaksızın ayrılmadığı sürece, melekler onun için, 'Allah'ım! Onu bağışla ona merhamet et' diye dua ederler."

Hz. Ali (keremullahu veche) diyor ki: "Namaz içinde ayakta iken okunan Kur'an'ın her harfine karşılık yüz sevap: otururken okunanın her harfine karşılık elli sevap; namaz dışında abdestli olarak okunana yirmi beş sevap; abdestsiz olarak okunana da on sevap verilir"

Her zaman abdestli olmak mustehap görülmüştür. Ancak her an abdestli olma zorunluluğu yoktur.

Abdestin alınışı:

Abdeste başlarken, "Niyet ettim Allah rızası için abdest almaya" diye niyet ederek Euzü Besmele çekeriz. Yani, "Euzubillahimineşşeytanirracim Bismillahirrahmanirrahim" deriz.

Sonra ellerimizi üç defa bileklerimize kadar yıkarız.

Sağ elimizle ağzımıza üç defa su verip, her defasında ağzımızı çalkalayıp suyu dökeriz.

Sağ elle burnumuza üç defa su veririz. Her defasında suyu hafifçe burnumuza çekip, sol elle sümkürerek burnumuzu temizleriz.

İki avucumuzu birleştirerek su ile doldurup, suyu yüzümüze çok hızlı çarpmadan, yüzümüzün her tarafını üç defa yıkarız.

Önce sağ kolumuzu dirseklerle birlikte sol elimizin yardımı ile üç defa yıkarız. Sonra sol kolumuzu dirseklerle birlikte sağ elin yardımı ile üç defa yıkarız.

Sağ elimizi ıslatıp başımızın dörtte birini bir defa meshederiz. Yani ıslak elimizi başımıza süreriz.

Küçük parmaklarımızla kulakların içini, baş parmaklarımızla da kulakların dışını bir defa meshederiz.

Sonra ellerimizin tersiyle boynumuzu meshederiz. Boynumuzu meshetmek için ellerimizi tekrar ıslatmaya gerek yoktur.

Önce sağ ayağımızı sol el yardımı ile topuk kemikleriyle birlikte üç defa yıkarız. Sonra sol ayağımızı yine sol el yardımı ile topuk kemikleriyle birlikte üç defa yıkarız. Böylece tam bir abdest almış oluruz. 

Diğer mezheplerde de aşağı yukarı hareketler aynı sayılır.

Sadece Caferiye mezhebinde abdeste niyet edilip yüz ve kolları bir defa yıkamak, başın ön kısmını ve ayakların üzerini meshetmek farzdır. Bu sıralamaya göre alınmazsa abdest olmaz. (Prof. Dr. Haydar Baş, Kur'an ve Sünnet Işığında Büyük İslâm İlmihali Namaz, Eylül 2017, Sayfa 41-71)