Enflasyon kontrolden çıkacak
05.04.2019 00:00:00
Seçimlik tanzim satış yöntemlerine rağmen Mart ayında yıllık enflasyon, üretici fiyatlarında yüzde 26,94, tüketici fiyatlarında yüzde 19,71 oldu.
Merkez Bankası'nın (MB) Mart raporunda, gıda enflasyonunun taze meyve-sebze fiyatlarındaki belirgin artışa bağlı olarak yükseldiği ifade edildi.
Rapora göre, taze meyve-sebze grubunda yıllık enflasyonun yüzde 70.69'a ulaşması dikkati çekti.
Bağımsız Kamu Görevlileri Sendikaları Konfederasyonu (BASK), "Memur ve emekli için mutfaktaki yangın söndürülemiyor" dedikten sonra, harcamaların dörtte birini oluşturan gıda ve alkolsüz içeceklerde görülen yüzde 29.77 düzeyindeki yıllık enflasyonun memur ve emekli için gerçek enflasyon olduğunu vurguladı ve bunun yıllık enflasyonun 10 puan daha üzerinde olduğunun altını çizdi.
Bugüne kadar enflasyonun nedeni olarak hep "talep fazlalığı" ifade edildi. Bir kişi hariç, dünyaca ünlü Milli Ekonomi Modeli'nin sahibi Prof. Dr. Haydar Baş…
Sayın Baş, daha modelini ortaya koymadan önce 1990'lı yıllarda, Türkiye'deki enflasyonun talep değil, maliyet enflasyonu olduğunu belirtmiş ve maliyetler düşürülmeden enflasyonun da asla düşmeyeceğini vurgulamıştı.
Ama ne var ki, gerek o günün, gerekse bugünün siyasileri bu sese hep kulak tıkamış ve maliyetleri artıcı serbest piyasa kurallarına bağlı kapitalist politikalara aynen devam etmişlerdir.
Şimdilerde daha yeni yeni bir takım sivil toplum örgütü temsilcileri, bazı ekonomistler enflasyonun düşmesi için maliyetlerin düşmesi gerektiğini ifade etmeye başladılar.
Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, "Üretimin hızla artacağı bir dönemde başta akaryakıt olmak üzere enerji maliyetleri düşürülürse hem sınai ve zirai üretimi desteklemiş oluruz hem de enflasyonun düşmesine katkı sağlamış oluruz" açıklamasında bulundu.
Eşel mobil sisteminin uygulandığı dönemlerde akaryakıt fiyatlarının kontrol altında tutulabildiğini bildiren Palandöken, söz konusu sistemin enflasyonu düşürme konusunda etkili olduğunu belirtti. Palandöken'in maliyetleri düşürmeden anladığı sadece eşel mobil sistemi…
Halbuki bu sistem, akaryakıt fiyatlarındaki zamların pompaya yansımaması için devletin vergiden feragat etmesini ortaya koyuyor.
Şubat ayında 16,8 milyar TL gibi devasa bir açık veren bütçe varken, Maliye böyle bir adım atar mı? Seçim sonrası asla atmayacağını söyleyebilirim.
Ekonomist Prof. Dr. Emre Alkin, enflasyonda kalıcı düşüşün nasıl sağlanabileceğine ilişkin şu görüşlerini paylaştı:
"Enflasyonu düşürmek ancak ve ancak mal ve hizmet üretenin maliyetini düşürerek onları vatandaşa rasyonel fiyatlardan satış yapmaya ikna etmekle mümkün. Meselenin özüne ve köküne inmekte büyük fayda görüyorum. Eğer bu yapılmazsa, kalıcı tedbirler alınmazsa enflasyon kontrolden de çıkabilir. Yani kısa vadeli tedbirlerle enflasyon kalıcı düşmeyeceği gibi kontrolden de çıkabilir."
Peki, mal ve hizmet üretenin maliyetleri nasıl düşürülecek? Bunlar vatandaşlara rasyonel fiyatlara satmaya nasıl ikna edilecek? Bu konuda bir detay yok…
Alkin, enflasyonla mücadele için tanzim satışlar da dahil şu ana kadar kullanılan yöntemleri "acil durumlarda yapılması gereken ancak uzun vadede etkisi olmayacak önlemler" olarak değerlendirdi. Esasen Mart ayı enflasyonuna bakılırsa yakın vadede de faydası olmadı.
Alkin, bir tehlike konusunda da uyarıyor. Kur artışlarının üretim maliyetleri üzerindeki etkisinin fiyatlara ne ölçüde yansıtıldığı konusuna da değinerek, "Geçen yılın son çeyreğinden bu yana, üretici şirketler buzdolabından su ısıtıcılarına, stoklarındaki ürünleri, indirimli fiyatlarla elden çıkarmaya çalıştılar. Ancak artık bu stoklar bitiyor. Bundan sonra yeni gelen malı düşük maliyetle satmak için bir motivasyonları yok" ifadelerini kullandı.
Yani anlayacağınız, sadece dolar değil, enflasyon da, Prof. Dr. Baş'ın deyimiyle, "ata binmiş süvari gibi olacak."
Dikkat ederseniz, başta enflasyon olmak üzere ekonomik sorunlarda siyasilerin, sivil toplum temsilcilerinin ve ekonomistlerin doğru teşhisleri yok; yukarıda aktardığımız gibi tek tük doğruya yaklaşanlar olsa da sağlıklı, kalıcı bir çözüm önerileri yok.
Bütün bu sorunları yıllar öncesinden tespit eden ve dünya çapındaki Milli Ekonomi Modeli'yle de kalıcı çözümler ortaya koyan Prof. Dr. Haydar Baş'ı görmezden geldikçe, kısırdöngü içinde bocalayıp duracaklar.
Maliyet enflasyonu demek, üretim girdileri olan finans maliyeti, enerji, hammadde, nakliye, istihdam ve vergi maliyetlerindeki artış demektir.
Milli Ekonomi Modeli, üreticiye sıfır faizli kredi sunarak, yerli ve ucuz enerji ve hammadde sağlayarak, mazot ve istihdamdaki bütün dolaylı vergileri kaldırarak, gelir vergisini ise makul bir seviyeye indirerek, hatta yıllık 100 milyar liranın altında geliri olandan bir kuruş vergi almayarak maliyet enflasyonunu ortadan kaldırmaktadır.
Bunu başarabilmek için ek gelir kalemleri ortaya konulması lazım, model önce bunları ortaya koyuyor. İşte teşhis, işte tedavi… Israrla bu tek çözümü görmek istemiyorsunuz, siz bilirsiniz. Bu modelin artık ispat gibi bir sorunu yok. Çin, Rusya başta olmak üzere BRICS devletleri zaten bu modelin mükemmelliğini ispatlamıştır.
Peki, bu modeli ve sahibini görmemenin size faturası ne olacak?
Dolar kuru artacak, enerji ve hammadde maliyetleri artacak, akaryakıt fiyatları artacak, bütçe açığı artacağı için vergiler artacak, buna bağlı olarak da tüm ürün ve hizmet fiyatları katlanarak artacak.
Bir süre sonra ne üretici kalacak, ne de tüketici…
Üretim ve tüketimin sıfır olduğu yerde, doğru, enflasyon da sıfırdır ama bunun size faydası ne?
Murat Çabas / diğer yazıları
- Vatandaşın refahı için maaşa zam yapmamak! / 24.04.2024
- Bugün ulusal egemenliği kazandığımız gün / 23.04.2024
- Asılla vekil arasındaki gelir uçurumu! / 20.04.2024
- Enflasyon ve cari açık bahanesiyle fakirleştiriliyoruz! / 19.04.2024
- Türkiye ekonomisi böyle gitmez! / 17.04.2024
- Sevgiliye vuslatın 4. yıl dönümü / 16.04.2024
- İngiliz gazetesinden Türk siyasetine ayar! / 09.04.2024
- ‘Boş tencerenin yıkamayacağı iktidar yoktur’ / 06.04.2024
- Seçimde katmerli adaletsizlik / 05.04.2024
- BTP oylarını artırdı / 03.04.2024
- Bugün ulusal egemenliği kazandığımız gün / 23.04.2024
- Asılla vekil arasındaki gelir uçurumu! / 20.04.2024
- Enflasyon ve cari açık bahanesiyle fakirleştiriliyoruz! / 19.04.2024
- Türkiye ekonomisi böyle gitmez! / 17.04.2024
- Sevgiliye vuslatın 4. yıl dönümü / 16.04.2024
- İngiliz gazetesinden Türk siyasetine ayar! / 09.04.2024
- ‘Boş tencerenin yıkamayacağı iktidar yoktur’ / 06.04.2024
- Seçimde katmerli adaletsizlik / 05.04.2024
- BTP oylarını artırdı / 03.04.2024
