logo
29 MART 2024

Enflasyon uçar gider

05.04.2022 00:00:00

Hükümet yetkilileri, enflasyonun aydan aya önlenemez bir şekilde arttığını gördükçe, eminim ki "Evdeki hesap çarşıya uymaz" atasözünü önemseyerek hatırlıyordur. Masa başında enflasyonu yüzde 5'lere düşüreceklerini zannediyorlardı ama bunun mümkün olmayacağını şimdi kendileri de görüyorlar.

Onların hesabı bugünlerde enflasyon yükselebildiği kadar yükselsin ki seçim dönemine yakın daha fazla yükselmesin, düşük çıksın. Sonra da "Bakın enflasyonla mücadelede başarılı olduk" diyeceklerdi.

Ama bir şeyi hesaba katmadılar; enflasyon sadece nihai ürünlerde artıyorsa, bir sonraki sene düşük çıkabilir; eğer enflasyon ülkemizde olduğu gibi üretim maliyetlerinde artıyorsa, enflasyon asla aşağı düşmez.

Siyasilerimizin tüm odaklandıkları konu seçim ve bu seçimle bir dönem daha koltukta kalabilmek olunca, enflasyon konusunu da aynen işsizlik gibi sümen altı etmeye çalışıyorlar, fakat ne yaparlarsa yapsınlar artık mızrak çuvala sığmıyor.

 Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) dün mart ayına ilişkin enflasyon verilerini paylaştı. Buna göre, enflasyon (TÜFE) aylık yüzde 5.46, yıllık bazda ise yüzde 61.14 oldu. Yıllık artışın en yüksek olduğu ana gruplar yüzde 99.12 ile ulaştırma, yüzde 70.33 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 69.26 ile ev eşyası oldu. 

TÜİK'in verilerinde en çok dikkat çeken husus, üretici enflasyonunun, tüketici enflasyonundan 2 kat fazla olması. Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE), yani üretici enflasyonu mart ayında aylık yüzde 9.19, yıllık yüzde 114.97 olarak gerçekleşti.

Üretici enflasyonu ile tüketici enflasyonu arasında 53.83'lük bir fark olması ekonomistlerin enflasyon rakamlarına şüphe ile yaklaşmasına neden oluyor; çünkü ekonomi bilimi, matematik ve mantık, "Böyle bir şey olması imkansız" diyor. 

Bir sanayicinin, üretim maliyetleri yüzde 115 artarken, ürününe yüzde 61.14 zam yapması sizce mantıklı mıdır? Hiçbir sanayicinin bu kadar kârı yok ki, bu oranda bir fedakarlık yapabilsin. Üreticiler, para kazanmak için üretim yapıyor; zararına neden üretim yapsınlar? TÜİK'in bu izahı mümkün olmayan enflasyon rakamı, doğal olarak bizleri diğer araştırma şirketlerinin çalışmalarına yönlendiriyor.

Bu konuda da en bilimsel çalışmayı, akademisyenlerin kurduğu ENAG yapıyor. ENAG, mart ayına ilişkin aylık enflasyonu yüzde 11.93, yıllık enflasyonu ise yüzde 142.63 olarak açıkladı. TÜİK'in yüzde 115'lik üretici enflasyonu rakamını dikkate aldığımızda, ENAG'ın açıkladığı yüzde 142.63'lük enflasyon makul geliyor. Üretici yüzde 115'lik bir maliyete maruz kalırsa, ürününe yüzde 143'lük bir zam yapması mümkün, ama yüzde 61 zam yapması asla mümkün değil.

Üretim maliyetleri incelendiğinde, sanayinin dört sektöründen olan elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 228.94'lük artış oldukça dikkat çekiyor.

Başta da ifade ettiğimiz gibi enerji maliyetlerinde bu oranda yüksek artış olduktan sonra, bunu engelleyici bir çözüm ortaya koymadıkça bırakın yüzde 5 enflasyona ulaşmayı, en ufak bir gerileme dahi mümkün olmayacaktır.

Tam tersine enflasyonun yükselmesi ivmeli bir şekilde artarak devam edecektir.

TÜİK'e göre martta en çok fiyatı artan ürünlere bakıyorsunuz; yüzde 32.67 ile mazot, yüzde 24.41 ile benzin, yüzde 23.47 ile kömür ilk 3 sırada.

Dikkat ederseniz hepsi üretimde maliyet unsurları…

Üretim maliyetleri düşürülmeden enflasyon aşağı asla düşürülemez.

Enerji maliyetlerindeki artışın temel nedeni elbette ki ithalata bağımlı olmamız. Savaştı, pandemiydi, tedarik sorunuydu derken, enerjiye ulaşım her geçen gün daha pahalı hale gelmektedir. Dünyada enerji zaten pahalanmaktadır, bir de buna TL'deki fahiş değer kaybı da eklenmektedir. Türkiye, Rusya-Ukrayna savaşında tarafsız olmasına rağmen, savaşta açık ve net taraf olan AB'den daha fazla enerji fiyatlarında artışa maruz kaldı. Bir de taraf olsaydık halimiz nice olurdu?

Enerjide ithalat boyutunu görmemiz için Ticaret Bakanı Mehmet Muş'un dün açıkladığı dış ticaret verilerine bakalım. Buna göre, martta ihracat bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 19.8 artarak 22.7 milyar dolara, ithalat ise yüzde 156 artışla 30.9 milyar dolara yükseldi. Dış ticaret açığı yüzde 76 artışla 8.2 milyar dolar oldu.

Mart ayında sadece enerji ithalatı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 156 artarak 8.4 milyar dolar oldu. Düşünebiliyor musunuz, martta toplam 22.7 milyar dolarlık bir ihracat yapmışız, sadece enerji ithalatımız 8.4 milyar dolar. "Dış ticarette enerjimizi boşa tüketiyoruz" desek yalan olmaz.

Bu bağımlılıkla, bu maliyet artışlarıyla enflasyonla mücadele sizce mümkün mü?

Bağımsız Türkiye Partisi (BTP) Genel Başkanı Hüseyin Baş enerji konusunda dikkat çekici açıklamalar yapmıştı, tekrar hatırlatalım:

"Türkiye'nin en büyük gideri enerjidir… Milli Ekonomi Modeli adres adres, petrol ve doğalgaz yataklarını yazar. Enerji üretimini uranyumdan da değil toryumdan sağlayabileceğini yazar. Bunlar zor şeyler değil, yapacağım dediğin anda yapabileceğin şeyler. Hükümet yetkilileri hatta muhalefet partileri, 'Ne yazık ki bizim kaynağımız yok, ne yazık ki bizim hiçbir şeyimiz yok, ne yazık ki biz Irak gibi, Suudi Arabistan gibi petrol zengini, Rusya gibi doğalgaz zengini değiliz' dediler.  Ama son 2-3 yıldan beri de müjde haberleri veriyorlar. Yakında daha farklı madenler de bulacaklar. Bakın göreceksiniz, 'Müjde, altın bulduk, petrol bulduk' diyecekler. Çok şey bulmaya başlayacaklar ama biz bunlar için zaten var dedik."

"Biz bu kaynakları kendi lehimize kullanıp bu açıkları kapatabiliriz. Müjde vermesine gerek yok, zaten Tekirdağ'daki doğalgazı ABD'li şirkete verdin. Bu müjdelik bir şey değil ki, sen de biliyorsun verdiğini... Güneydoğu'daki, Mardin'deki, Batman'daki petrol yataklarını gittin Kanadalı firmalara, Hollandalı firmalara verdin. Karadeniz açıklarındaki doğalgazı bundan 15 yıl önce sen zaten tespit ettin. Buradaki sorun, sen bunu Türkiye Cumhuriyeti devleti ve milleti lehine hiçbir zaman kullanmadın. Bu açık buradan kaynaklanıyor."

Evet, amaç enflasyonla mücadele ise, bunun da yöntemi, üretim maliyetlerini aşağı çekmekten geçer. BTP, parti programında yer alan Milli Ekonomi Modeli ile bizlere emek ve üretim karşılığı devreye konulan Mili Para, enerji ve maden kaynaklarının devlet-millet ortaklığıyla işletilmesi gibi birçok projeyi detaylıca sunmaktadır. Milli Ekonomi Modeli ile enflasyon diye bir sorun artık olmayacaktır.

 
Murat Çabas / diğer yazıları
Oy sayımı iftar saatine denk geliyor
YSK 'iftar' konusunda karar verdi
'İBB adayını çek' teklifine yanıt verdi
AKP'ye 3 şartını açıkladı
AKP'den bir seçim klasiği
Seçime 3 gün kala gaz bulundu!
İSO'dan tarihi uyarı
'Eğitimli gençlerimizi avlamak için...'
'AJet ile anlaşmamız yok'
THY'den çok garip Ajet kararı!
Almanya'nın öteki yüzü
Avrupa'nın ilk siyonist ülkesi Almanya!
CHP adayı istifa edip AKP'ye katıldı
'Erdoğan'ın emrinde olacağız'
Rezalet ötesi
Yahudi askerler aşağılıkta da zirvede!
'Sandık, hepimizin namusuna emanettir'
Erdoğan son mitingini yaptı
'Gençler BTP’ye akın ediyor'
Zeytinburnu'nda BTP coşkusu
'Para sayma' soruşturmasında Muammer Keskin'in ifadesi
'Bağış karşılığı makbuz almadım'
Yargıtay Başkanı seçimi 31 Mart sonrasına kaldı
10. turda da sonuç çıkmadı
1 Nisan'da okullar tatil mi?
Milli Eğitim Bakanlığı açıkladı
Emekli maaşı için seçim sonrasını işaret etti
'Temmuz' ayında masaya yatıracağız'
Oy sayımı iftar saatine denk geliyor
YSK 'iftar' konusunda karar verdi
'İBB adayını çek' teklifine yanıt verdi
AKP'ye 3 şartını açıkladı
AKP'den bir seçim klasiği
Seçime 3 gün kala gaz bulundu!
İSO'dan tarihi uyarı
'Eğitimli gençlerimizi avlamak için...'
'AJet ile anlaşmamız yok'
THY'den çok garip Ajet kararı!
Almanya'nın öteki yüzü
Avrupa'nın ilk siyonist ülkesi Almanya!
CHP adayı istifa edip AKP'ye katıldı
'Erdoğan'ın emrinde olacağız'
Rezalet ötesi
Yahudi askerler aşağılıkta da zirvede!
'Sandık, hepimizin namusuna emanettir'
Erdoğan son mitingini yaptı
'Gençler BTP’ye akın ediyor'
Zeytinburnu'nda BTP coşkusu
'Para sayma' soruşturmasında Muammer Keskin'in ifadesi
'Bağış karşılığı makbuz almadım'
Yargıtay Başkanı seçimi 31 Mart sonrasına kaldı
10. turda da sonuç çıkmadı
1 Nisan'da okullar tatil mi?
Milli Eğitim Bakanlığı açıkladı
Emekli maaşı için seçim sonrasını işaret etti
'Temmuz' ayında masaya yatıracağız'
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2024

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.