İngiltere hükümetinin 30 Eylül 1916 tarihli yönergesi

29 Nisan 1916 da Kut-ül Amare'de kuşatılmış olan İngiliz Tümeni, Türklere teslim olur. Bu teslimiyetle 277 si subay, 2869 zu İngiliz askeri, yine 204 dü subay olmak üzere 10440 Hintli asker ile toplam 13390 kişi tutsak olur.Selman-Pak vuruşmasından sonra Irak seferi, Hintli askerlerce yönetilmesi ve askeri sistemi değiştirilmiştir. Irak seferin bu olaydan sonra Londra'daki İngiliz Genelkurmaylığı tarafından yönetilmeye başlanır. 3 Şubat 1916 dan, 29 Nisan 1916 ya kadar Hindistan hükümetine bağlı askeri güç şöyledir: 38000 İngiliz askeri olmak üzere toplamı 122000 askerdi.Savaşın başlamasından itibaren Enver Paşa'nın 1916 mayısında Bağdat'a gelmesine kadar Osmanlı Ordusunun askeri durumu da şöyledir: 25000 Türk askeri olan VI. Ordu vardır 2 Kolordu'dan ibarettir. XIII ve XVIII. Kolordulardan kuruludur. Başkomutan yardımcısı olarak Bağdat'a gelmiş olan Enver Paşa XVIII. Kolorduyu 16500 kişilik kadrosu ile Kut-ül-Amare bölgesinin savunulması için görevlendirirken Ali ihsan Paşa Komutasındaki XIII. kolorduyu 8500 askerlik kadrosu ile İran'daki Rus kuvvetleri üzerine gönderir. Böylece İngiliz kuvvetleri karşısında yalnız 16500 kişilik askeri kadrosu ile XVIII. kolordu kalır. Yani 122000 askere karşı 16500 Türk askeri. 1916 Mayısından itibaren saldırı hazırlığına başlayan İngilizler Irak' 160000 asker ve bol miktarda silah ve cephane yığar. Arap önderleri olan Şeyh, İmam ve Emir gibi Arap halkının yöneticileri veya sözcüleri İngilizlerce altın para ile satın alındığı için Osmanlı karargahı Basra Körfezine yapılan askeri yığınak hakkında doğru istihbarat alamıyordu. Hatta Enver Paşa, Bağdat ta çok yanlış kararlar alarak hata üzerine hata yapmaktaydı. Onun en büyük hatalarından birisi Alman yardımlarının kesilmemesi için bütün Alman isteklerinin eksiksiz olarak yapılmasıdır. Almanlarında en büyük isteklerinden birisi İttihad-ı İslam'ın kurularak askeri bir siyasa olarak İran'da, Afganistan'da, Pakistan'da, Hindistan ve İç Asya Türk Topluluklarında uygulanması ile bu ilkelerde İngiltere ve Rus egemenliklerin yıkılmasıdırEnver Paşa Alman isteklerinden birisi olan İttihad-ı İslam'ı uygulamak için Ali İhsan paşa komutasındaki XIII. Kolorduyu İran'a gönderir. Ali İhsan Paşa 3-10 Ağustos tarihleri arasında Kemenşahta başlattığı saldırı ile Rusları yenerek Hanedan'ı alıp karargâh kurar Yeni askeri destek alamadığı için daha ileri gidemez. Onun başarısını Doğu cephesinde de Silvan'da karargah kurmuş olan Mustafa Kemal Paşa'nın komutasındaki XVI. Kolordu Ağustos ayı içerisinde yaptığı başarılı askeri harekatlarla Rusları yenerek Muş ve Bitlis'i Rus işgalinden kurtarır.Ağustos ayı içerisinde Türk ordusunun Ruslara karşı başarıları üzerine Irak cephesine yeni askeri birlikler ve bol miktarda silah ve cephane gönderir. Eylül ayı boyunca Irak cephesine yapılan bu askeri destekler neticesinde İngilizlerin askeri gücü 275000 askere ulaşır.Bu desteklerden sonra İngiltere Savaş Komitesi İngiliz ordularının İran ve Irakta saldırıya geçmesini kararlaştırır. Fakat İngiliz Savaş Bakanı ve Bakanlık karargâhı yapılan destekleri yetersiz bularak saldırıya geçmez Karargâh ile Hükümet arasında yapılan tartışmalar sonucunda kesin neticeye ulaşmak için Londra hükümeti, Hindistan hükümetine 30 Eylül 1916'da bir yönerge gönderir: "Iraktaki Ordunun görevi Karun Irmağı yakınlarındaki petrol kuyu ve borularını korumak ve Basra eyaleti üzerindeki egemenliğimizi sürdürmektir. Bu sırada Bağdat üzer,ne yürünülmesi düşünülmüyor. Ancak bunu mümkün kılacak durum ortaya çıkarsa hükümetin tasvibi ile yapılabilir. Bazı bölge ve Arap oymaklarının durumu ile ilgili düşünceler dolayısı ile şimdi bulunulan yerden çekilmek uygun görülmüyor?." Bu belgedeki düşünce ile Enver Paşa'nın davranışları ve düşünceleri karşılaştırdığımız zaman birinci Genel savaştaki yenilgimizin nedenlerini daha iyi anlarız.