Devlet, millet için güçlü olmalıdır

"Devlet ekonomiye müdahale etmeli mi, yoksa etmemeli mi, edecekse ne kadar etmeli?" konusu ekonomi tarihinde en çok tartışılan konulardan biridir.
Bu sorulara, Prof. Dr. Haydar Baş'ın dünyaca ünlü Milli Ekonomi Modeli'nin 205'inci sayfasında "Devletin Ekonomideki Rolü" başlığıyla yer alan bölümde tatmin edici mükemmel bir cevap bulabilirsiniz. Özetle ifade etmeye çalışalım.
Kapitalist modeller, devletin ekonomiye karışmasına karşı çıkmışlardır. Gerekçeleri de "her arz kendi talebini doğurur" yanlış anlayışıyla ekonominin kendi kendine dengeye gelebileceği yanılgısıdır. Hatta daha da ileri gitmişler, devlet kurumunu serbest piyasanın önünde bir engel olarak görmüşler ve devletin küçültülmesininden yana tavır koymuşlardır.
Böylece devlet, para satan sermaye gruplarının, faiz lobilerinin kontrolü altına girmiş, millete yönelik asıl misyonunu yerine getiremez hale gelmiştir.
Gerçek şu ki, üretim harcamalarından elde edilen gelir bu üretimi karşılayacak tüketimi asla oluşturamaz. Milli Ekonomi Modeli'nde bu gerçeğin teknik ifadesi "Arz talepten büyüktür" şeklinde belirtilir. Yani üretim ile tüketim arasında bir tüketim açığı vardır ve devlet bu açığı kapatmaya yönelik bir müdahalede bulunmazsa, üretilen mamül ve hizmetler karşılık bulamaz, ekonomi kendi içinde daralmaya başlar.
Milli Ekonomi Modeli'ne göre, devletin tek vazifesi bu değil elbette, devletin görevlerini dilerseniz kısaca madde madde sayalım:
* Devlet, tüketim açığını kapatmak için sosyal devlet projelerini hayata geçirmelidir.
* Devlet, başta sermaye piyasaları olmak üzere tüm piyasaları düzenlemelidir. Piyasalarda herkese hayat şansı verecek, herkesin çıkarını koruyacak olan hakemlik vazifesini ifa etmek zorundadır.
* Devlet, millete ait olan yer altı ve yerüstü kaynaklarını milletin kullanımına açılmasını sağlamalıdır. Burada uygulanacak model devlet-millet ortaklığı olmalıdır.
* Devlet, vatandaşların yatırım ve üretim için gerekli olan finansmanını sıfır faizle karşılamalıdır. Bu hem üretimin önünü açacak, hem maliyetleri aşağıya çekecek, hem de yeni kabiliyetleri ortaya çıkararak verimliliği artıracaktır.
* Devlet, hem içeride hem de dışarıda gerek sosyal devlet politikaları gerekse para politikaları ile kendi üreticisine pazar imkânı oluşturmalıdır.
* Devlet, kendisi bizzat piyasalarda alıcı olarak kamu harcamaları ile özellikle belli başlı sanayiyi desteklemelidir. Bu, uçak ve silah gibi stratejik sanayinin gelişmesi için şarttır. Stratejik tarım sektörü de devlet alım garantisi ile desteklenmelidir.
* Devlet, ileri teknoloji ve yüksek sermaye gerektiren sahalarda bizzat üretici olarak piyasada yerini almalıdır. Hammadde üretimi, altyapı gerektiren sektörlerde devletin üretici olması hem fiyatların yüksek olmasını engeller hem de ülkeyi dışa bağımlılıktan kurtarır.
* Devlet, yerli sanayiyi korumak üzere her türlü anti-damping uygulamalarını, gümrük ayarlamalarını yapmalıdır. Kapitalist ekonomilerde bu uygulama rekabeti engellediği için fiyatların yükselmesine neden olabilir ama Milli Ekonomi Modeli sıfır faizle üretim desteği sağladığı için eksik kalan rekabet içerideki yeni yerli üreticiler tarafından rahatlıkla sağlanacak ve fiyatlar genel seviyesi istenilen düzeylerde olacaktır. (ABD Başkanı Trump'ın korumacı politikalarına cevap)
* Devlet, yerli sanayinin yurt dışında rekabet edebileceği maliyet ve fiyat avantajlarını, kendi ihracatçısına emisyonla birlikte ihracat teşviki olarak sağlamalıdır.
* Devlet, kendi topraklarında kendi parasının dolaşımını sağlarken, yabancı paranın dolaşımını kontrol altına almalıdır. Aksi takdirde kendi insanının emeği dışarıya transfer edilmiş olur. 
* Devlet alan el değil, veren el olmalıdır. En az vergi ile devletin ihtiyaçlarını karşılayacağı yapıyı hayata geçirmelidir. Devlet, milletinden topladığı vergilerden çok daha fazlasını (senyoraj ve üretim gelirleri) milletine hizmet olarak aktarmalıdır.
Milli Ekonomi Modeli'nde devletin güçlü olabilmesi ve milletine bütün bu hizmetleri yapabilmesi için üç temel kaynağı vardır: Senyoraj geliri, işletme gelirleri ve vergi gelirleri?
Prof. Dr. Haydar Baş'ın bahsettiği, "madenler karşılığı emisyonun genişletilmesi" projesi senyoraj geliri; bu madenlerin devlet-millet olarak işletilmesinden elde edilen gelirler de işletme gelirleri başlığı altındadır. 
Kapitalist modellerde devleti küçültelim diyenler, ne hikmetse, global tefecilere faizle borçlanan devletin bu borcu ödemesindeki tek kaynağı olan "vergileri toplama boyutunu küçültelim"i kastetmemişlerdir. Devletin hep "millete hizmet" boyutu küçültülmüştür.
Kapitalist anlayışta devlet, halkından topladığı vergileri global tefecilere, faiz lobilerine aktaran aracı bir kurum haline dönüşmüştür.
Milli Ekonomi Modeli'nde ise devlet millete hizmet için vardır, "baba devlet"tir.