İnfertelite (Kısırlık) / Dr.Mehmet Ali Aksoy

Çağımızda halen evli çiftlerden önemli bir bölümü çocuk yapamamaktan yakınmaktadırlar. Çiftlerin bir yıl süre ile hiç korunmadan cinsel ilişkide bulunup çocuk sahibi olmamasına infertelite (kısırlık) denir. Bu süre çok önemli, çünkü, tabiatta gebe kalma ihtimali yüzde elli bile değil. Genç, hiçbir rahatsızlığı olmayan yeni evli bir çift, hiçbir korunma uygulanmadan bir ay süreyle cinsel yaşam sürdürse, o ay gebe kalma olasılığı % 25'tir, tabi ki bu yüzde her ay ilerledikçe artar. Ama ortada gerçekten bir infertelite sorunu varsa, öncelikle infertelite'nin sebebinin bulunması lazımdır. İnfertelite'nin kaynağı % 50 kadında, % 50 erkekte olabiliyor. Erkekte bir neden bulunsa bile kadının testlerinin de ihmal edilmemesi gerekir. Özetle her iki tarafın da araştırmalarını baştan sona tam olarak yapılması lazımdır. Erkek infertilite'sinin nedenleri arasında varikosel (40) semen volüm problemleri (% 12), testiküler yetersizlik (%14), endokrin nedenler (% 9), kanal tıkanıkları (%7.5) gibi rahatsızlıklar ön sırayı almaktadır. Bu hastalıkların yaptığı spermlerdeki bozukluk üç ayrı şekilde kendini gösteriyor. Ya menide yeterince sperm olmuyor, ya spermlerin hareketi az oluyor. Ya da şekil bozuklukları olabiliyor. Bir erkekte bu sorunlardan biri bulunabileceği gibi ikisi ya da hepsi bir arada görülebilir. Tıp henüz "neden spermler bazı erkeklerde azalır?" sorusunu tam olarak cevaplayabilmiş değildir. Dünya sağlık örgütünün kabul ettiği rakamlara göre bir erkeğin normal sperm sayısına sahip olduğunu söyleyebilmek için kendisinden alınan 1 milimetre menide 20 milyon ya da daha fazla sperm bulunması gerekiyor. Ayrıca bu spermlerin en az % 50'sinin ileri doğru hareketli ve en az % 50'sinin normal şekilde olması gerekiyor. Erkek infertelite'sinin % 80'i bu üç ana nedenden kaynaklanıyor. Bunun dışında önemli neden varikoselde sperm hareketlerini azaltacağından yine infertiliteye yol açıyor.TANI: Uzmanlara göre doğru dürüst tanı olmadan tedaviye geçmek çok gereksiz vakit ve nakit kaybına yol açıyor. İnfertelite sorunu olan çiftlerin tanı konusunda mutlaka aydınlatılması gerekiyor. Çünkü tanıyı tam olarak bilmeyen çiftler yanlış yollara başvurabiliyor. Uzman olmayan hekimlerin uyguladığı ve fizik muayene önemlidir. Laboratuvar değerlendirmelerinde üç muayene önemlidir. Laboratuvar değerlendirmelerinde üç günlük cinsel perhizden sonra yapılan spermiogram ve sperm yapımını regüle eden hormon tayinleri (Fsh, Lh, Testosteron, Prolaktin) varikosel yönünden Srdus (Skrotal renkli Dopller ultrasnografi) yapılmalıdır.Bütün bu yazdıklarımız ışığında hasta, infertelite uzmanı bir hekime başvurması gerekiyor. Ayrıca çiftlerin kendilerine konan tanıyı çok iyi bilmesi, tanı sonucu uygulanacak tedavide sabırlı olması ve hemen umutsuzluğa kapılmaması da dikkat etmeleri gereken diğer önemli noktalardır.TEDAVİ YÖNTEMLERİ: İnfertelite sonucu olan bir çifte tanı netleştikten sonra uygulanacak tedavi yöntemleri seçiliyor. Bu tedavi yöntemi tanıya göre değişiyor. Uygulanan yöntem zaman zaman başarısızlıkla sonuçlansa da hemen umutsuzluğa kapılmamak gerekir. Çünkü son yirmi yılda infertilite'nin tedavisinde dev adımlar atıldı.İlaçla tedavi: Subfertil erkeklerin çoğunda fizik muayene ve hormon düzeyleri olmasına rağmen, önemli derecede bozuk semen örnekleri saptanır. Bunlar idiopatik olarak değerlendirilecek ampirik yöntemlerle tedavi edilmektedirler. Bu nedenle ampirik olarak çeşitli ilaç ve hormonların uygulanması ile elde edilen sonuçlar da çoğu kez birbirine uygunluk göstermektedir. İnfertilite nedenleri belli olan hastalarda spesifik tedaviler uygulanmakta ve bunların tedavisinde hem yüksek oranda başarılı sonuçlar alınmakta hem de elde edilen sonuçlar uygunluk göstermektedir. Hastaların ilaç kullanımları (spermatoksit etki yapan) kontrol edilmeli, fazla kiloların verilmesi sağlanmalı ve ürogenital sistemdeki enfeksiyonlar tedavi edilmelidir.Cerrahi Tedavi: Sperm hücrelerinin gelişimini durduran, değiştiren ya da gelişimini tamamlamış sperm hücrelerinin fertilite yeteneğini bozan en önemli faktörlerden biri varikoseldir. İnfertil erkeklerin % 40'ında varikosel saptandığı önerilir. Ayrıca bazı erkeklerde, spermlerin üretildikleri testislerden, atıldığı kanala kadar bir tıkanıklık olabiliyor. Bu hastalara da ameliyat yapılabiliyor.