Öncelik deprem mi, Kanal İstanbul mu?

Türkiye'nin deprem gerçeğiyle ilgili bilimsel verilere dayanarak isabetli tahminlerde bulunan Prof. Dr. Naci Görür, katıldığı bir TV programında önemli açıklamalar yaptı.

İstanbul Teknik Üniversitesi Maden Fakültesi Jeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Naci Görür altı çizilmesi gereken şu tespitlerde bulundu:

"Kanal İstanbul projesinin geçtiği alanlar depremi tetikleyebilir."

"Kimse bu ülkenin geleceğine kendi fikri ve ekibiyle karar veremez."

"Benim çoluk çocuğum torunlarım burada yaşayacak. İnsanlarım yaşayacak. İstanbul deprem bekliyor. Yüz binlerce insanın can güvenliği yok. Haykırmaktan sesim kesildi. Sadece ben değil, bütün bilim insanlarının."

"Neden İstanbul'u depreme hazırlayıp da bu insanların can güvenliğini noktasında yatırım yapmıyorsunuz? Neden bu ülkenin en zorlu ekonomik şartlarında böyle riskli, getirisi de az olan bu projeye yöneliyorsunuz? İsyan ediyorum bir bilim insanı olarak."

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kanal İstanbul projesinin inşasına Haziran ayında başlanacağını söylemişti. İşte Naci Görür'ün bir bilim insanı olarak bu isyanı, yaklaşan büyük deprem tehlikesine rağmen, bu tehlikeyi daha da büyütecek bir projenin ısrarla yürütülmesi. 

Göz göre İstanbul ve bu metropolde yaşayan 16 milyonu aşkın insanımız büyük bir girdabın içine sürükleniyor.

Tehlikenin büyüklüğünü görmemiz için dilerseniz olası bir depremde İstanbul'un ne kadar hasar alacağı ile ilgili bir takım verileri paylaşalım.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Deprem ve Zemin İnceleme Müdürlüğü ve Boğaziçi Üniversitesi tarafından 2018 yılında gerçekleştirilen "Deprem ve Hasar Kayıp Tahmin Çalışması"nda yer alan 7.5 büyüklüğündeki yıkıcı bir deprem senaryosuna göre:

İstanbul'da çok ağır ve ağır hasarlı bina sayısı 48 bin, orta ve daha üstü hasarlı bina sayısı 194 bin olacak. Binaların yüzde 22,6'sı yıkılacak, 25 milyon ton enkaz oluşacak, yolların yüzde 30'u kapanacak, 463 içme suyu noktası, bin 45 atık su noktası ve 355 doğal gaz noktası hasar görecek. Toplamda 120 milyar TL yapısal ve yapısal olmayan ekonomik kayıp yaşanacak.

Rapor uzun ama bu kadar veri maksadımızı anlatmamız için yeterli.

Prof. Dr. Naci Görür'ün bugün yaptığı bu tespitleri, Bağımsız Türkiye Partisi (BTP) Genel Başkanı Hüseyin Baş Kasım 2020'de bir röportajda detaylıca anlatmıştı ve şu önemli bilgileri paylaşmıştı:

"Siyaset ve yönetim, liyakati ortaya çıkarma sanatıdır. Bu bağlamda bana göre deprem konusunda ne yapılacağı konusunu siyasilerin konuşması dahi yanlıştır. Problemler de zaten burada başlıyor. Bu konuda ne yapılacağına karar vermek bilim insanlarının, mühendislerin işidir. Onlar yapılması gerekenleri ortaya koyacak, siyasiler olarak bizler ise bunları hayata geçireceğiz. Topluma, siyasete, ülkeyi yönetenlere düşen budur."

"Siyasete düşen bilim insanlarının yapılması gerek dedikleri tam olarak yerine getirilip getirilmediğinin kontrol mekanizmasını harfiyen işletmektir. Bunu yaparsak hiçbir sorun kalmayacaktır."

"Türkiye'de önceliğimiz depreme hazırlıklar olmalıdır, çünkü vatandaşlarımızın hayatı söz konusudur. Bu konu, insan hayatını doğrudan tehdit eden bir konu olduğu için asla ihmal edilemeyecek ve ertelenemeyecek bir meseledir."

"On binlerce kilometre yol yapsanız, yüzlerce havalimanı yapsanız, onlarca kanallar da açsanız, depremde yitirdiğimiz bir canı dahi geri getiremezsiniz. Bu yüzden biz deprem konusunda milletimizi koruyabilmek için alınması gereken tedbirleri erteleyemeyiz."

"Daha önce attığım bir tweet nedeniyle başka bir yayın organında bana Kanal İstanbul'la ilgili ne düşündüğüm soruldu. Dedim ki; 'Ben o tweeti Kanal İstanbul'u eleştirmek için atmadım'. Kanal İstanbul'un doğruluğu yanlışlığı da mühendislik, çevrecilik, şehircilik işidir. Benim elbette bu konuda bir fikrim var ancak, bu projeye karar vermesi gerekenler bu liyakate sahip olan bilim insanları olmalıdır."

"O yüzden biz buralara milyarlarca dolar harcayacağımıza, öncelikle vatandaşımızı depreme karşı güven altına almamız lazım. Bu bizim birinci sorunumuzdur."

Türkiye'nin, rant odaklı değil, millete hizmet odaklı bir siyaset anlayışına ihtiyacı var.

BTP Lideri Hüseyin Baş, gerek Kanal İstanbul konusuna, gerekse İstanbul'un deprem gerçeğine "millete hizmet merkezli" baktığı için, çözüm konusunda hedefi 12'den vurmaktadır. Sayın Baş'ın da ifade ettiği gibi, bu konular fikri hür, vicdanı hür bilim insanlarının işidir, siyasetin görevi ise bu bilimsel gerçekleri dikkate alarak milleti için doğru adımları atmasıdır. Bu açıdan da bakıldığında öncelik Kanal İstanbul değil, İstanbul'un depreme hazırlanması olmalıdır. Milyarlarca dolar bu hazırlık için harcanmalıdır.

Olası bir deprem için zaten 48 bin ağır hasar beklenmektedir, Kanal İstanbul'un zemin dengelerini bozması dikkate alınırsa belki bu rakam 148 bin ağır hasarlı binaya dönüşecektir.

Adım atılırken dikkatlice atılmalıdır.