Söz / Burak Evci

Çin, Hind, Rum, Fars hükümdarı bir araya geldi ve şöyle konuştular:Çin Hükümdarı: Ben söylemediğimi zaptetmeye, söylediğimi reddetmekten daha kadirim.Hind Hükümdarı: Lehinde ise fayda vermeyen, aleyhinde ise kendini mahveden bir sözü söyleyen kimseye şaşarım.Fars hükümdarı: Bir sözü söyleyince o bana hâkim olur, söylemesem ben ona hâkim olurum.Rum Hükümdarı: Söylediğim bir sözden dolayı hiç pişman olmadım, ama söylediğim şeyden dolayı pişman olduğum çok olmuştur.İnsan sözlerine çok dikkat etmelidir ve nerede nasıl konuşacağını iyi kestirmelidir.Mesela zekice konuşmalar ya da buluşlar ancak zeki bir topluluk önünde uygun düşer; sıradan bir toplulukta bunlar doğrudan nefret uyandırır; çünkü burada hoşa gitmek için insanın sığ ve dar kafalı olması kesinlikle gereklidir.Yine atalarımız bazı yerlerde sükûtun konuşmaktan daha iyi olduğunu belirtmişlerdir. Ama bu her zaman geçerli değildir. Hz. Ali bu konuda "Haksızlığın karşısında susan dilsiz şeytandır" diyerek hem müminlere hem insanlığa yol göstermiştir.Söylenecek sözde ustalıkla seçilmelidir. Düşmanın bilmemesi gerektiği şeyi dostuna da söylememelidir insan. Zira sır iki kişi arasındadır. Allah ile kul arasında? Kuşlar ayaklarıyla, insanlar dilleriyle yakalanırlar çoğu zaman?Dil sürçeceğine ayak sürçsün. Bazen de ifade etmek istediklerimizden farklı şeyler söyleriz farkında olmadan. Bunun önüne geçmek içinse kısa ve öz konuşmalıyız. Konuşmak insanın düşündüğünün ve aklını kullandığının göstergesidir. Hayvanlar düşünemedikleri için konuşamazlar.Söylediğimiz sözler de insanı sıkmamalı az sözle çok şey ifade etmelidir:"Aman sözün aydın olsun, öz olsun,Işık saçsın, bakan köre, göz olsun.Dinlenir akılda kalır kısa söz,Binlerce düğümü bir tek sözle çöz." (Kutadgu Bilig)İnsan ya susmalı ya da susmaktan daha değerli bir söz söylemelidir. Çünkü hikmet ondur; dokuzu sükûttur biri az konuşmaktır. Söylenen sözler insanları üzmemelidir, tatlı dilli olmalıdır insan. Tatlı dil dinletir; tatsız dil esnetir insanları.Zannetme ki şöyle böyle bir söz, gel sende söyle, böyle bir söz. Sözün özü;"Bazı kelimeler vardır ki büyüdür; insanı büyüler hayran eder." (Hz. Muhammed (S.A.V).