Tatavvu; aslında taat işlemek demektir. Şer'an ve örfen ise "vacip olmayan taat" demektir.
Nafile namazlar
Nafile: lügatte "ziyade" demektir. Nafile yapmak, "tatavvu" yapmak demektir. Fakat Şer'an nafile: "Farz, vacib yahut Sünnet olmayan meşru bir işten ibarettir."
Nafilelerin meşruluğu, bizzat Hz. Peygamber'in (sav) uygulaması ile sabittir.
Rabia b. Mâlik el- Eslemi'den (ra) nakledilir:
"Resulullah (sav) bana 'iste' buyurdu. Ben de: 'Cennette Sana arkadaş olmak isterim.' dedim. 'Bundan başka' buyurdu. 'Aynı şeyi istiyorum.' cevabını verdim. Bunun üzerine buyurdular ki: 'Çok secde ederek kendin için bana yardımcı ol".
Beden ile yapılan ibadetlerin en üstünü namazdır. Çünkü Hz. Peygamber (sav) namazla ilgili olarak şöyle buyurmuştur.
"Dosdoğru olun, fakat bu da pek zordur. Biliniz ki, sizin en hayırlı ameliniz namazdır. Abdestli olmaya ancak Mü'minler devam ederler."
Ayrıca namaz, diğer ibadetlerin ihtiva etmediği bir çok taatleri ihtiva eder.
Mesela, namazda temizlik, kıbleye yönelmek, Kur'an okumak, Allah Teala'yı zikretmek, Hz. Peygamber'e (as) salavat getirmek vardır.
Şükür secdesi:
"Peygamberimiz, sevindirecek bir iş veya bir müjde haberi gelince, hemen yüce Allah'a şükranını arz için secdeye kapanırdı." (Tirmizi)
"Şükür secdesi, bir nimetin kazanılmasından veya bir felaket ve musibetin kalkmasından ve bunların benzeri işlerden dolayı kıbleye yönelerek tekbir alıp secdeye varmak, hamd ile tesbihte bulunup şükrettikten sonra, yine tekbir alıp secdeden kalkmaktır. Şükür secdesi müstehaptır. Peygamber Efendimiz (sav) ile ashabının ileri gelenlerinden çokları şükür secdesi yapmışlardır." (Büyük İslam İlmihali)
Hz. Ümmü Habibe: "Peygamber'in (sav), 'Öğle namazından önce dört ve öğleden sonra dört rekat kılan kimseye, Allah, cehennem ateşini haram kılar' buyurduğunu işittim" demiştir.
Kuşluk namazı:
Peygamberimiz, Kuşluk namazını iki, dört, altı ve sekiz rekat olarak kılardı.
Abdullah b. Saib: "Rasulullah (as), öğleden önce, zevalden sonra dört rekat namaz kılar (Müsned: Ahmet b. Hambel) ve: "Bu öyle bir saattir ki gök kapıları açılmıştır." (Tirmizi)
Evvabin namazı:
Ammar b. Yâsir'in oğlu Babasının, akşamdan sonra altı rekat namaz kıldığını görünce: "Babacığım! Bu namaz, nedir?" diye sormuştu.
Ammar b. Yasir: "Rasulullah Aleyhisselam'ın, akşamdan sonra altı rekat kıldığını gördüm.
'Kim, akşamdan sonra altı rekat namaz kılarsa, onun günahı denizin köpükleri gibi çok olsa da, bağışlanır' buyurdu."
Peygamberimizin "Kişinin, akşamla yatsı arasında kıldığı şey, Evvabin namazındandır" buyurmuştur . (Tefsir-i Taberi)
Gece namazı:
Peygamberimiz: "Farz namazlardan sonra, namazların efdal ve üstünü, gece namazıdır."
"Kim, geceleyin uyanır ve zevcesini de, uyandırarak iki rekat namaz kılarsa, kendileri, yüce Allah'ı çok zikr eden erkekler ve kadınlar zümresinden yazılır ve sayılırlar!" buyurmuştur.
Gönüllere Kevser serinliği veren, nur yumakları dökülen bu kudsi sevabı kazananlara ne mutlu...
Tesbih namazı:
Peygamberimiz (sav), Hz. Abbas b. Abdulmuttalib'e: "Ey Abbas! Ey Amcacığım! Ben sana bir ihsan'da bulunayım mı?
Sana, akrabalık hakkını ödedeyim, sana yararlı olayım mı?" diye sordu.
Hz. Abbas "Evet, Ya Rasulallah!" dedi. Peygamberimiz: "Ben sana on şeyi haber vereyim ki, onları işlediğin zaman, Allah, senin günahının evvelini ve ahirini, yenisini ve eskisini, kasıtlısını ve kasıtsızını, küçüğünü ve büyüğünü, gizlisini ve açığını bağışlasın..." (Hadis-i Şerif'in devamında Resulullah (sav) Efendimiz, Tesbih namazının kılınışını tarif etmişlerdir.)
Resulullah (sav) Tesbih namazının kılınması ile ilgili olarak:
Bunu hergün, bir kerre kılmaya gücün yeterse, kıl !" buyurdu.
Hz. Abbas: "Ya Rasulallah! Bunu hergün söylemeye kimin gücü yetebilir?" dedi.
Peygamberimiz "Her gün kılmaya gücün yetmezse, her cuma bir kerre kıl!
Her cuma kılmaya gücün yetmezse, her ay bir kerre kıl.
Her ay kılmaya gücün yetmezse, her yıl bir kerre kıl.
Her yıl kılmaya gücün yetmezse, ömründe bir kez olsun kıl" buyurdu. (Ebu Davud- Sünen)
Nafile namazlar
Nafile: lügatte "ziyade" demektir. Nafile yapmak, "tatavvu" yapmak demektir. Fakat Şer'an nafile: "Farz, vacib yahut Sünnet olmayan meşru bir işten ibarettir."
Nafilelerin meşruluğu, bizzat Hz. Peygamber'in (sav) uygulaması ile sabittir.
Rabia b. Mâlik el- Eslemi'den (ra) nakledilir:
"Resulullah (sav) bana 'iste' buyurdu. Ben de: 'Cennette Sana arkadaş olmak isterim.' dedim. 'Bundan başka' buyurdu. 'Aynı şeyi istiyorum.' cevabını verdim. Bunun üzerine buyurdular ki: 'Çok secde ederek kendin için bana yardımcı ol".
Beden ile yapılan ibadetlerin en üstünü namazdır. Çünkü Hz. Peygamber (sav) namazla ilgili olarak şöyle buyurmuştur.
"Dosdoğru olun, fakat bu da pek zordur. Biliniz ki, sizin en hayırlı ameliniz namazdır. Abdestli olmaya ancak Mü'minler devam ederler."
Ayrıca namaz, diğer ibadetlerin ihtiva etmediği bir çok taatleri ihtiva eder.
Mesela, namazda temizlik, kıbleye yönelmek, Kur'an okumak, Allah Teala'yı zikretmek, Hz. Peygamber'e (as) salavat getirmek vardır.
Şükür secdesi:
"Peygamberimiz, sevindirecek bir iş veya bir müjde haberi gelince, hemen yüce Allah'a şükranını arz için secdeye kapanırdı." (Tirmizi)
"Şükür secdesi, bir nimetin kazanılmasından veya bir felaket ve musibetin kalkmasından ve bunların benzeri işlerden dolayı kıbleye yönelerek tekbir alıp secdeye varmak, hamd ile tesbihte bulunup şükrettikten sonra, yine tekbir alıp secdeden kalkmaktır. Şükür secdesi müstehaptır. Peygamber Efendimiz (sav) ile ashabının ileri gelenlerinden çokları şükür secdesi yapmışlardır." (Büyük İslam İlmihali)
Hz. Ümmü Habibe: "Peygamber'in (sav), 'Öğle namazından önce dört ve öğleden sonra dört rekat kılan kimseye, Allah, cehennem ateşini haram kılar' buyurduğunu işittim" demiştir.
Kuşluk namazı:
Peygamberimiz, Kuşluk namazını iki, dört, altı ve sekiz rekat olarak kılardı.
Abdullah b. Saib: "Rasulullah (as), öğleden önce, zevalden sonra dört rekat namaz kılar (Müsned: Ahmet b. Hambel) ve: "Bu öyle bir saattir ki gök kapıları açılmıştır." (Tirmizi)
Evvabin namazı:
Ammar b. Yâsir'in oğlu Babasının, akşamdan sonra altı rekat namaz kıldığını görünce: "Babacığım! Bu namaz, nedir?" diye sormuştu.
Ammar b. Yasir: "Rasulullah Aleyhisselam'ın, akşamdan sonra altı rekat kıldığını gördüm.
'Kim, akşamdan sonra altı rekat namaz kılarsa, onun günahı denizin köpükleri gibi çok olsa da, bağışlanır' buyurdu."
Peygamberimizin "Kişinin, akşamla yatsı arasında kıldığı şey, Evvabin namazındandır" buyurmuştur . (Tefsir-i Taberi)
Gece namazı:
Peygamberimiz: "Farz namazlardan sonra, namazların efdal ve üstünü, gece namazıdır."
"Kim, geceleyin uyanır ve zevcesini de, uyandırarak iki rekat namaz kılarsa, kendileri, yüce Allah'ı çok zikr eden erkekler ve kadınlar zümresinden yazılır ve sayılırlar!" buyurmuştur.
Gönüllere Kevser serinliği veren, nur yumakları dökülen bu kudsi sevabı kazananlara ne mutlu...
Tesbih namazı:
Peygamberimiz (sav), Hz. Abbas b. Abdulmuttalib'e: "Ey Abbas! Ey Amcacığım! Ben sana bir ihsan'da bulunayım mı?
Sana, akrabalık hakkını ödedeyim, sana yararlı olayım mı?" diye sordu.
Hz. Abbas "Evet, Ya Rasulallah!" dedi. Peygamberimiz: "Ben sana on şeyi haber vereyim ki, onları işlediğin zaman, Allah, senin günahının evvelini ve ahirini, yenisini ve eskisini, kasıtlısını ve kasıtsızını, küçüğünü ve büyüğünü, gizlisini ve açığını bağışlasın..." (Hadis-i Şerif'in devamında Resulullah (sav) Efendimiz, Tesbih namazının kılınışını tarif etmişlerdir.)
Resulullah (sav) Tesbih namazının kılınması ile ilgili olarak:
Bunu hergün, bir kerre kılmaya gücün yeterse, kıl !" buyurdu.
Hz. Abbas: "Ya Rasulallah! Bunu hergün söylemeye kimin gücü yetebilir?" dedi.
Peygamberimiz "Her gün kılmaya gücün yetmezse, her cuma bir kerre kıl!
Her cuma kılmaya gücün yetmezse, her ay bir kerre kıl.
Her ay kılmaya gücün yetmezse, her yıl bir kerre kıl.
Her yıl kılmaya gücün yetmezse, ömründe bir kez olsun kıl" buyurdu. (Ebu Davud- Sünen)
Feyyaz İnanç / diğer yazıları
- ‘Işıkları açın’ / 07.05.2021
- Kulluğun gerçek tarifi / 06.05.2021
- Asli ihtiyaçlar / 30.04.2021
- Mecnun’un Leylası / 29.04.2021
- Rahman Suresi-II / 21.04.2021
- Rahman Suresi / 19.04.2021
- 14 Nisan / 15.04.2021
- İmam Muhammed Et-Takî’nin (a.s) Öğütleri / 14.04.2021
- Sağlam kale Ehl-i Beyt / 12.04.2021
- Bizi deryaya salan / 08.04.2021
- Kulluğun gerçek tarifi / 06.05.2021
- Asli ihtiyaçlar / 30.04.2021
- Mecnun’un Leylası / 29.04.2021
- Rahman Suresi-II / 21.04.2021
- Rahman Suresi / 19.04.2021
- 14 Nisan / 15.04.2021
- İmam Muhammed Et-Takî’nin (a.s) Öğütleri / 14.04.2021
- Sağlam kale Ehl-i Beyt / 12.04.2021
- Bizi deryaya salan / 08.04.2021